خشک کردن مواد غذایی یکی از قدیمی‌ترین روش‌های نگهداری غذا برای استفاده در آینده است. این روش می‌تواند جایگزینی برای کنسرو کردن یا منجمد کردن باشد یا حتی مکمل این روش‌ها به حساب آید. خشک کردن مواد غذایی روشی ساده، ایمن و آسان برای یادگیری است.
با استفاده از انواع مدرن دستگاه خشک کن مواد غذایی، می‌توانید در تمام طول سال در خانه، لواشک‌های میوه‌ای، چیپس موز و … تهیه کنید.
در این مطلب شما را با 5 روش خشک کردن میوه، بدون کاهش ارزش غذایی آن آشنا می‌کنیم. همچنین نکات مهم برای حفظ رنگ و کیفیت میوه خشک را نیز برایتان توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید!
خشک کردن (Drying)، رطوبت موجود در مواد غذایی را از بین می‌برد؛ بنابراین، باکتری‌ها، مخمرها و کپک‌ها نمی‌توانند رشد کرده و غذا را فاسد کنند. خشک کردن همچنین سرعت فعالیت آنزیم‌ها (مواد طبیعی که باعث رسیدن میوه‌ها می‌شوند) را کاهش می‌دهد، اما آن‌ها را غیرفعال نمی‌کند.
به دلیل حذف رطوبت، حجم غذا کمتر و سبک‌تر می‌شود. سپس، در زمان مصرف غذا کافی است به آن آب اضافه کنید و غذا به شکل اولیه خود باز می‌گردد.
مواد غذایی می‌توانند با استفاده از ترکیب مناسبی از دمای گرم، رطوبت کم و جریان هوا، در آفتاب، در فر یا در دستگاه خشک کن مواد غذایی خشک شوند.
در فرآیند خشک کردن، دمای بالا باعث تبخیر رطوبت می‌شود. رطوبت کم دستگاه خشک کن میوه، باعث می‌شود رطوبت به سرعت از غذا به هوا منتقل شود. جریان هوا نیز با جابجایی هوای مرطوب اطراف غذا، سرعت خشک شدن را افزایش می‌دهد.
همانطور که می‌دانید یکی از مهم‌ترین علت‌های مصرف میوه ارزش غذایی آن است. از این رو، شناخت روش های صحیح خشک کردن میوه که باعث از دست رفتن (یا کاهش) ارزش تغذیه‌ای آن نشود، بسیار مهم است. در این قسمت می‌خواهیم شما را با برترین روش‌های خشک کردن میوه بصورت طبیعی و با استفاده از دستگاه خشک کن میوه آشنا کنیم:
محتوای بالای قند و اسید در میوه‌ها باعث می‌شود که خشک کردن آن‌ها در آفتاب ایمن باشد. این در حالی است که خشک کردن سبزیجات و گوشت‌ها در آفتاب توصیه نمی‌شود! سبزیجات دارای مقادیر قند و اسید کمی هستند که این امر خطر فاسد شدن غذا را افزایش می‌دهد. گوشت نیز به دلیل داشتن پروتئین بالا، در صورت عدم کنترل گرما و رطوبت، شرایط ایده‌آلی برای رشد میکروب‌ها فراهم می‌کند.
برای خشک کردن میوه در آفتاب، روزهای گرم، خشک و همراه با وزش نسیم بهترین هستند. دمای حداقل 30 درجه سانتیگراد لازم است (دماهای بالاتر حتی بهتر هم هستند). خشک کردن مواد غذایی در فضای باز چندین روز طول می‌کشد.
از آنجایی که وضعیت هوا غیرقابل کنترل است، این روش می‌تواند ریسک‌هایی داشته باشد. بالا بودن رطوبت هوا نیز یک مشکل است. رطوبت زیر 60٪ برای خشک کردن در آفتاب مناسب است.
این دستگاه خشک میوه برای خشک کردن انواع میوه و سبزیجات و فراورده های گوشتی کاربرد دارد.
نکات خشک کردن میوه در آفتاب:
میوه‌هایی که در آفتاب خشک می‌کنید را روی سینی‌هایی که از توری یا چوب ساخته شده‌اند قرار دهید. توری‌ها باید برای تماس با مواد غذایی بهداشتی و مناسب باشند. بهترین توری‌ها از فولاد ضد زنگ، فایبرگلاس با پوشش تفلون یا پلاستیک ساخته شده‌اند.
از استفاده از توری‌های مسی و آلومینیومی پرهیز کنید. مس ویتامین C را تخریب کرده و اکسیداسیون را افزایش می‌دهد. آلومینیوم نیز تمایل به تغییر رنگ و خوردگی دارد. بیشتر چوب‌ها برای ساخت سینی مناسب هستند. با این حال، از چوب‌های سبز، کاج، سرو، بلوط یا چوب قرمز استفاده نکنید! این چوب‌ها تغییر شکل می‌دهند، غذا را لکه‌دار می‌کنند یا باعث ایجاد طعم ناخوشایند در غذا می‌شوند.
سینی‌ها را روی بلوک‌هایی قرار دهید تا امکان حرکت بهتر هوا در اطراف غذا فراهم شود. از آنجا که زمین ممکن است مرطوب باشد، بهتر است سینی‌ها را روی یک بلوک بتنی یا در صورت امکان روی یک ورق آلومینیوم یا قلع قرار دهید.
بازتاب نور خورشید روی فلز دمای خشک کردن را افزایش می‌دهد. سینی‌ها را با پارچه نخی بپوشانید تا از میوه‌ها در برابر پرندگان یا حشرات محافظت کند. میوه‌هایی که در آفتاب خشک می‌شوند باید شب‌ها پوشیده شوند یا به زیر سرپناه برده شوند. هوای خنک شب باعث می‌شود رطوبت دوباره به غذا اضافه شود و این امر فرآیند خشک کردن را کند می‌کند.
تلاش‌های اخیر برای بهبود روش خشک کردن در آفتاب به توسعه دستگاه‌های خشک کن با انرژی خورشیدی منجر شده است. در این روش، از خورشید به عنوان منبع گرما استفاده می‌شود. یک سطح فویلی در داخل دستگاه خشک‌کن به افزایش دما کمک می‌کند. تهویه مناسب زمان خشک کردن را تسریع می‌کند و کاهش زمان خشک کردن خطر فاسد شدن غذا یا رشد کپک را کاهش می‌دهد.
میوه‌های خشک شده در آفتاب یا با انرژی خورشیدی و همچنین میوه‌های خشک شده خوشه‌ای نیاز به فرآیندی برای از بین بردن حشرات و تخم‌های آن‌ها دارند که ممکن است روی غذا وجود داشته باشد. در غیر این صورت، حشرات غذاهای خشک شده را مصرف خواهند کرد. دو روش پاستوریزاسیون توصیه می‌شود:
بیشتر مواد غذایی را می‌توانید با استفاده از دستگاه‌های خشک‌کن مدرن، فرهای حرارتی یا فرهای معمولی در داخل خانه خشک کنید. فرهای مایکروویو تنها برای خشک کردن گیاهان دارویی توصیه می‌شوند، زیرا در این فرها نمی‌توان جریان هوای لازم را ایجاد کرد.
دستگاه خشک‌کن میوه یک وسیله برقی کوچک برای خشک کردن غذا در داخل خانه است. این دستگاه دارای المنت‌های الکتریکی برای تولید گرما و فن و دریچه‌هایی برای گردش هوا می‌باشد. انواع دستگاه خشک کن میوه به طور مؤثر طراحی شده‌اند تا غذاها را به سرعت در دمای 60 درجه سانتیگراد خشک کنند.
بهترین برندهای دستگاه خشک کن میوه را می توانید در فروشگاه اینترنتی آی فودز مشاهده و خریداری کنید. برخی مدل‌ها قابل ارتقا هستند و می‌توانید سینی‌های اضافی را بعداً خریداری کرد.
هر کسی که فر دارد، یک دستگاه خشک‌کن دارد. با ترکیب عوامل گرما، رطوبت کم و جریان هوا، می‌توانید از فر به عنوان دستگاه خشک کن میوه استفاده کنید.
فر برای خشک کردن لواشک میوه‌ای و چیپس موز یا برای نگهداری محصولات دیگر مانند کرفس یا قارچ ایده‌آل است. با توجه به اینکه فر برای پخت روزانه استفاده می‌شود، ممکن است برای نگهداری فرآورده‌های باغی فراوان مناسب نباشد.
روند خشک کردن میوه با فر کندتر از دستگاه خشک کن میوه است؛ زیرا فن داخلی برای جریان دادن هوا ندارد (البته برخی از فرهای حرارتی دارای فن هستند). خشک کردن غذا در فر تقریباً دو برابر بیشتر از دستگاه خشک کن طول می‌کشد. بنابراین، فر به اندازه دستگاه خشک کن میوه مؤثر نیست و انرژی بیشتری مصرف می‌کند.
برای استفاده از فر خود ابتدا، پیچ تنظیم دما را بررسی کنید و ببینید آیا می‌تواند روی 60 درجه سانتیگراد تنظیم شود. اگر فر شما به این دما نمی‌رسد، غذای شما بجای خشک شدن، پخته خواهد شد! از دماسنج برای بررسی دما در تنظیم “گرم” استفاده کنید.
برای گردش هوا، درب فر را 5 تا 15 سانتی‌متر باز نگه دارید. جریان هوا را می‌توان با قرار دادن فن در خارج از فر نزدیک درب بهبود بخشید. هشدار: این روش برای خانه‌هایی با کودکان کوچک ایمن نیست!
چون درب باز است، دما متغیر خواهد بود. دماسنج فر که نزدیک غذا قرار داده شده، دما را به طور دقیق نشان می‌دهد. پیچ تنظیم دما را برای رسیدن به دمای 60 درجه سلسیوس تنظیم کنید. سینی‌های خشک کردن باید به اندازه کافی باریک باشند که از کناره‌های فر عبور کنند و باید 5/7 تا 10 سانتی‌متر از جلو تا عقب فر فاصله داشته باشند.
تنظیم کردن دقیق میزان حرارت، رطوبت و گردش هوا در فر کمی چالش برانگیز است. همانطور که می‌دانید این پارارمترها در کیفیت نهایی میوه خشک شما، نقشی کلیدی و تعیین کننده دارند. به همین دلیل، شما یا به تجربه بسیار زیاد در استفاده از فر برای خشک کردن میوه‌ها نیاز دارید یا به یک دستگاه با تنظیمات تخصصی!
دستگاه خشک کن میوه امکان کنترل دقیق حرارت، رطوبت و گردش هوا در زمان مشخص را برایتان فراهم می‌کند. استفاده از دستگاه خشک کن میوه راه‌حل و روش ساده انجام این کار است. درست است که در ابتدا باید هزینه‌ای برای خرید این دستگاه بپردازید اما خیالتان از کیفیت کارتان راحت است.
خرید دستگاه خشک کن میوه به ویژه برای کسانی که قصد راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی تولید و فروش میوه خشک را دارند، مناسب است. برای آشنایی با روش “کسب درآمد در منزل با خشک کردن انواع میوه و سبزی“، کلیک کنید.
میوه خشک شده منحصر به فرد، خوشمزه و مغذی هستند. ابتدا میوه‌ها را شسته و در صورت نیاز، هسته‌گیری کنید. برای خشک کردن، میوه‌ها می‌توانند به دو نیم یا برش‌های نازک تقسیم شوند. برخی از میوه‌ها را می‌توانید به صورت کامل خشک کنید.
برش‌های نازک و یکنواخت پوست‌گرفته، سریع‌تر خشک می‌شوند. سیب‌ها می‌توانند هسته‌گیری شده و به صورت حلقه‌ها، قطعات یا چیپس برش داده شوند. موزها را می‌توانید به صورت برش‌های گرد، چیپس یا میله‌ای برش دهید.
با مشاهده فیلم زیر می توانید با طرز خشک کردن میوه در دستگاه خشک کن میوه آشنا شوید:
میوه‌هایی که به صورت کامل خشک می‌شوند، بیشترین زمان را برای خشک شدن نیاز دارند. قبل از خشک کردن، پوست میوه ها را کمی ترک بدهید تا فرآیند خشک کردن سرعت بگیرد. همچنین برای افزایش سرعت خشک شدن، می‌توانید پیش از شروع فرایند میوه‌ها را در آب جوش قرار دهید و سپس به آب سرد منتقل کنید.
از آنجا که میوه‌ها حاوی قند و چسبناک هستند، پیش از قرار دادن میوه‌ها روی سینی‌ها، زیرشان کاغذهای نچسب مخصوص قرار دهید. پس از خشک شدن میوه‌ها برای یک تا دو ساعت، هر قطعه را با احتیاط با یک کاردک برداشته و بچرخانید.
یکی از سوالاتی که برای بیشتر شما عزیزان وجود دارد این است که کدام میوه‌ها را خشک کنید؟ ما در مقاله “چیپس میوه را از کدام میوه ها درست کنیم؟” بطور کامل این موضوع را بررسی کرده ایم (برای مطالعه روی نام مقاله کلیک کنید).
تیمار میوه‌ها مانع از تیره شدن آن‌ها پس از خشک شدن می‌شود. بسیاری از میوه‌ها با رنگ روشن، مانند سیب‌ها، به سرعت پس از برش و تماس با هوا تیره می‌شوند. اگر تیمار انجام نشود، این میوه‌ها پس از خشک شدن همچنان تیره خواهند شد.
در گذشته، از سولفور برای تیمار میوه‌ها استفاده می‌شد. با این حال این روش دیگر توصیه نمی‌شود، زیرا برخی افراد به غذاهای سولفوره واکنش‌های شدید دارند. روش‌های زیر برای نگهداری کوتاه‌مدت مناسب هستند:
اسید آسکوربیک (ویتامین C) مخلوط با آب، روشی ایمن برای جلوگیری از قهوه‌ای شدن میوه‌ها است. با این حال، حفاظت آن به اندازه سولفور کردن یا سولفیت کردن طولانی‌مدت نیست. اسید آسکوربیک به صورت پودر یا قرص در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های مواد غذایی موجود است.
دستورالعمل استفاده: 1 قاشق چای‌خوری اسید آسکوربیک پودر شده (یا 3000 میلی‌گرم قرص اسید آسکوربیک، خرد شده) را در 2 لیوان آب مخلوط کنید. میوه‌ها را در این محلول به مدت 3 تا 5 دقیقه قرار دهید. میوه‌ها را خارج کرده، خوب آبکشی کرده و روی سینی‌های دستگاه خشک کن میوه قرار دهید.
این مخلوط‌ها ترکیبی از اسید آسکوربیک و شکر هستند که برای استفاده بر روی میوه‌های تازه و در کنسرو کردن یا فریز کردن فروخته می‌شوند. این روش گران‌تر و به اندازه استفاده از اسید آسکوربیک خالص مؤثر نیست!
دستورالعمل استفاده: 1.5 قاشق غذاخوری مخلوط اسید آسکوربیک را با 5/4 لیتر آب مخلوط کنید. میوه‌ها را در مخلوط قرار داده و به مدت 3 تا 5 دقیقه بخیسانید. میوه‌ها را خوب آبکشی کرده و روی سینی‌های خشک‌کن قرار دهید.
آب‌میوه‌هایی که دارای ویتامین C بالا هستند، می‌توانند به عنوان تیمار استفاده شوند؛ اگرچه به اندازه اسید آسکوربیک خالص مؤثر نیستند. آب‌میوه‌های حاوی ویتامین C بالا شامل آب پرتقال، آب لیمو، آب آناناس، آب انگور و آب کرنبری هستند. هر آب‌میوه رنگ و طعم خاص خود را به میوه‌ها اضافه می‌کند!
دستورالعمل استفاده: مقداری از آب‌میوه را در کاسه‌ای بریزید تا روی میوه‌ها را بپوشاند. میوه‌های برش‌خورده را اضافه کنید. به مدت 3 تا 5 دقیقه بخیسانید، میوه‌ها را خارج و خوب آبکشی کرده و روی سینی‌های خشک‌کن قرار دهید.
بسیاری از میوه‌های خشک شده در فروشگاه‌ها در محلول عسل غوطه‌ور شده‌اند. می‌توانید محلول مشابهی در خانه تهیه کنید. در نظر داشته باشید که میوه‌های غوطه‌ور شده در عسل کالری بسیار بالاتری دارند.
دستورالعمل استفاده: 1/2 فنجان شکر را با 1.5 فنجان آب جوش مخلوط کنید. خنک کرده و میوه‌ها را در محلول غوطه‌ور کنید. به مدت 3 تا 5 دقیقه بخیسانید و سپس میوه‌ها را خارج کرده، خوب آبکشی کنید و روی سینی‌های دستگاه خشک کن میوه قرار دهید.
پس از خشک کردن، میوه‌ها را به طور کامل خنک کنید. سپس آن‌ها را در ظروف تمیز و مقاوم در برابر رطوبت بسته‌بندی کنید. شیشه‌های شفاف، قوطی‌های فلزی یا ظروف فریزر گزینه‌های مناسبی برای نگهداری هستند، به شرط آنکه درب آن‌ها محکم بسته شود.
کیسه‌های پلاستیکی فریزر نیز قابل قبول هستند اما در برابر حشرات و جوندگان مقاوم نیستند. میوه‌هایی که سولفور شده یا سولفیت شده‌اند نباید با فلز تماس پیدا کنند! میوه‌ها را قبل از ذخیره‌سازی در قوطی فلزی، در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید.
برای مطالعه منبع این متن، اینجا کلیک کنید.
خشک کردن میوه رطوبت آن را کاهش می‌دهد و از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کند، بدون اینکه به طور قابل توجهی ارزش غذایی آن را کاهش دهد.
خشک کردن با استفاده از دستگاه‌های خشک‌کن مدرن روش‌های موثری برای حفظ ویتامین‌ها هستند.
نه، خشک کردن در آفتاب بیشتر برای میوه‌های با محتوای قند و اسید بالا مناسب است و برای سبزیجات و گوشت توصیه نمی‌شود.
برای اطلاع از قیمت و خرید بهترین دستگاه خشک کن میوه به فروشگاه اینترنتی آی فودز مراجعه کنید.
