روغن دانه‌های گیاهی کنجد ماده‌ای بسیار مغذی و مفید برای افرادی است که به سلامتی خود اهمیت می‌دهند. چربی‌های سالم و کم ضرر مذکور در فرآیندی تحت عنوان روغنگیری یا روغن‌کشی از دانه‌های روغن‌دار کنجد به دست می‌آیند. روغن‌های گیاهی برای افرادی که به سلامت اندام خود توجه بیشتری دارند، پیشنهاد می‌شود. در واقع مصرف این نوع از روغن‌ها در برنامه رژیمی هر خانم یا آقای ورزشکاری که به فکر تناسب اندام است دیده می‌شود.
فرآیند عصاره‌گیری از کنجد و تبدیل آن به یک چربی خوراکی مفید به کمک دستگاه روغن گیری کنجد صورت گرفته که بحث اصلی ما در این مقاله است. در گذشته برای انجام روغنگیری از روش پرس گرم استفاده می‌شد، اما به علت خطرناک بودن روغن به دست آمده توسط این روش برای بدن امروزه این روش تا حد زیادی از صنعت تولید روغن حذف شده است. در سال‌های اخیر تقاضای افراد برای خرید روغن‌های گیاهی خالص نسبت به قبل بسیار بیشتر شده و همچنین حساسیت قابل توجهی برای خرید این روغن‌ها در مورد خالص بودن آن‌ها مدنظر است.
امروزه در صنعت غذایی به منظور بهره‌برداری از بالاترین کیفیت روغن‌های گیاهی، از دستگاه روغن گیری کنجد به روش پرس سرد استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که این دستگاه تحت عنوان کلد پرس نیز مشهور است. همان‌طور که از نام این دستگاه پیداست، می‌توان حدس زد که دستگاه پرس سرد برای انجام عملیات روغن‌کشی نیازی به حرارت و گرما ندارد.
عصاره‌گیری در این روش به گونه‌ای انجام شده که کلیه ویتامین‌های موجود و اسیدهای چرب غیراشباع را می‌توان از دانه گیاهی استخراج کرد تا خاصیت و فواید روغن از بین نرود. البته در این روش دانه گیاهی به همان میزانی که نیاز دارد تحت حرارت قرار می‌گیرد.
فرآیند روغنگیری در دستگاه روغن گیری کنجد به روش کلد پرس حداکثر در دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد صورت می‌گیرد. با این حال گاهاً پیش می‌آید که این دستگاه عملیات روغن‌کشی را زیر ۳۰ درجه بسته به نوع گیاه روغنی نیز به انجام رساند. بالا نبودن دمای روغنگیری در این روش اصلی‌ترین دلیل برای عدم استفاده از روش پرس گرم محسوب می‌شود.
روغنگیری کنجد در دمای پایین باعث می‌شود که روغن خروجی از میزان کیفیت بالایی برخوردار باشد. البته نمی‌توان این نکته را فراموش کرد که راندمان تولید روغن در دستگاه پرس گرم در مقایسه با پرس سرد بیشتر است، اما با این حال کیفیت خالص در روش کلد پرس به وضوح دیده شده و بالاتر می‌باشد.
برای آشنایی با روغن گیری از زیتون می توانید مقاله “آشنایی با نحوه عملکرد دستگاه روغن کشی زیتون” از دانشنامه تخصصی آی فودز را مطالعه کنید.
این دستگاه روغنگیری پرس سرد قابلیت روغنگیری از انواع دانه های روغنی مانند: سیاهدانه، کلزا، کنجد، آفتابگردان، فندق، هسته انار، هسته انگور، کرچک، سویا و… را دارد.
در این دستگاه حرارت ندیدن کنجد در زمان روغنگیری باعث می‌شود که دیگر دغدغه‌ای در هنگام سرخ کردن وجود نداشته باشد. علاوه بر این، استفاده از روش پرس سرد سبب صرفه جویی در مصرف و طبخ غذا نیز می‌شود؛ چرا که برای پخت غذا به میزان زیادی روغن نیاز نبوده و فرد می‌تواند در مدت زمان کوتاه‌تری غذای مورد نظر خود را بپزد.
برخی افراد بر این باورند که روغن‌های گیاهی نامطبوع هستند. این مژده را به شما می‌دهیم که استفاده از دستگاه روغن گیری کنجد به روش کلدپرس باعث می‌شود که روغن خروجی هیچ‌گونه بوی تند یا بدی نداشته باشد. اگر روغن گیاهی کنجد دارای بوی بدی باشد شک نکنید که کیفیت دستگاه پایین بوده یا این که از روش گرم برای تولید آن استفاده شده است.
روغن‌های گیاهی بی‌کیفیت در هنگام سرخ کردن کف می‌کنند، در حالی که سرخ کردن روغن‌های مرغوب بدون ایجاد کف است؛ در نتیجه بهترین و مقرون به صرفه‌ترین جایگزین برای روغن‌های مایع موجود در بازار، روغن کنجد تولید شده توسط دستگاه روغن گیری کنجد به روش پرس سرد است.
ناموجود
ناموجود
روغن کنجد نوعی روغن گیاهی بوده که دارای خواص بسیار خوبی برای بیماری‌هایی نظیر دیابت، هپاتیت و میگرن است. در حقیقت این روغن شدیداً برای سلامتی بدن توصیه می‌شود؛ چرا که آنتی اکسیدان‌های موجود در آن می‌توانند در برابر بیماری‌های سرطانی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان دهند. علاوه بر این، این روغن به سرعت جذب بدن شده و وارد جریان خون می‌شود. از جمله خواص کنجد که در پی استفاده از روش سرد دستگاه روغن گیری کنجد حفظ می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
در روش پرس گرم دانه گیاهی کنجد ابتدا در آب به مدت تقریباً ۸ ساعت قرار داده می‌شود. سپس در دمای بالای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد در معرض حرارت قرار می‌گیرد. قرارگیری دانه کنجد در چنین دمای بالایی سبب می‌شود که مصرف‌کننده در زمان طبخ نتواند در دمای ۱۰۰ درجه به راحتی آشپزی کند. پس از بو دادن کنجد، آسیاب آن انجام شده که در این نقطه ارده در رنگ قهوه تشکیل شده و بعد از گذشت چند ساعت روی ارده، روغنی تولید می‌شود که به آن روغن گیاهی کنجد می‌گویند.
با مشاهده فیلم زیر می توانید با روش تهیه روغن کنجد به روش پرس سرد آشنا شوید:
استفاده از دستگاه روغن گیری کنجد به روش پرس گرم مضراتی دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد:
در گذشته، اکثر افراد به دلیل طعم بهتر روغن‌های حیوانی، ترجیح می‌دادند که از روغن‌های گیاهی استفاده نکنند. دلیل اصلی بوی تند روغن‌های گیاهی در گذشته استفاده از روش پرس گرم بود که طی این فرآیند، دانه‌ها در دمای بالا تحت فشار قرار می‌گرفتند و این امر باعث تولید بوی نامطبوع می‌شد. خوشبختانه در سال‌های اخیر با روی کار آمدن روش پرس سرد، دیگر شاهد بوی بد و زننده روغن گیاهی پس از تولید نخواهیم بود.
به طور کلی، دو روش برای استخراج روغن از دانه کنجد وجود دارد: روش پرس گرم و روش پرس سرد. در روش پرس گرم، دانه‌ها در دماهای بالا تحت فشار قرار می‌گیرند که علاوه بر بوی نامطبوع، باعث از بین رفتن برخی از خواص مفید روغن نیز می‌شود. در مقابل، در روش پرس سرد یا کلدپرس، دانه‌ها در دمای محیط و با فشار کمتری فرآوری می‌شوند که این امر باعث حفظ طعم، بو و خواص طبیعی روغن می‌گردد. طبق تحقیقات و بررسی‌های انجام شده، استفاده از روش پرس سرد بیشتر پیشنهاد می‌شود.
