یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین دستگاه‌هایی که در تهیه محصولات طبیعی و سالم مورد استفاده قرار می‌گیرد، دستگاه روغن گیری است. دستگاه روغن گیری پرس سرد یکی از انواع دستگاه‌های روغنگیری بوده که وظیفه اصلی آن روغن‌کشی یا همان روغنگیری است.
از آن‌جایی که دانه‌های روغنی به عنوان منبع غنی و مهم دریافت پروتئین و ویتامین محسوب می‌شوند، دارای قیمتی بالاتر از روغن‌های حیوانی هستند. لازم به ذکر است که امکان مصرف دانه‌های روغنی به صورت خام هم وجود دارد. از جمله دانه‌های مذکور می‌توان به تخمه آفتاب‌گردان، کنجد و سیاه‌دانه اشاره کرد.
در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیشتر با دستگاه‌های روغنگیری، به شرح عملکرد روغنگیری با استفاده از دستگاه روغن گیری پرس سرد نیز می‌پردازیم.
امروزه متخصصانی که در حوزه روغنگیری یا روغن‌کشی در حال فعالیت هستند از روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی برای انجام این کار استفاده می‌کنند. یکی از روش‌های مذکور که استاندارد و بسیار سالم نیز می‌باشد، روغن گیری به روش پرس سرد یا cold press است. روغنی که حاصل از روش مذکور بوده، بهترین و باکیفیت‌ترین روغن در مصرف خوراکی به حساب می‌آید.
در این روش روغنگیری با فشار مکانیکی بر روی دانه‌ها و میوه‌های روغنی، از آن‌ها روغن موردنیاز استخراج خواهد شد. لازم به ذکر است که دمای روغن نباید بیش از ۱۲۰ درجه فارنهایت یا ۴۹ درجه سانتی‌گراد در نظر گرفته شود.
شایان ذکر است که روغن حاصل از دستگاه روغن گیری پرس سرد دارای عطر بسیار مطبوع و طعم خوبی بوده و ارزش غذایی آن پس از تبدیل به روغن کاملاً حفظ می‌شود. علاوه بر این، میزان آنتی اکسیدان و ویتامین‌های طبیعی موجود در روغن به دست آمده به روش سرد در مقایسه با روش‌های دیگر روغنگیری بسیار بالاتر است و همین موضوع دلیل خوبی بر برتری روش روغن گیری پرس سرد محسوب می‌شود.
همان‌طور که گفته شد، روغنگیری به روش پرس سرد در مقایسه با سایر روش‌ها راهکار بهتری به حساب می‌آید؛ چرا که در این روش از هیچ نوع ترکیب شیمیایی استفاده نشده و در پرس سرد روغنگیری کنجد تنها با اعمال فشار به دانه‌ها در دمای پایین و بدون وارد نمودن آسیب به ساختار دانه کنجد انجام می‌شود. در مرحله بعد، لرد ایجاد شده در روغن به کمک فیلتر از مواد جدا شده و روغن در نهایت با کیفیت عالی و مطلوب آماده استفاده می‌شود.
ناموجود
ناموجود
یکی از روش‌های استخراج روغن به صورت شیمیایی، روغنگیری پرس گرم است. در این روش به منظور روغنگیری پیش از این که دانه‌ها وارد دستگاه شوند، آن‌ها را در دیگ‌های بزرگ در معرض حرارت قرار داده و بعد با وارد نمودن فشار بالا به دانه‌ها عملیات روغن‌کشی بر روی آن‌ها انجام می‌پذیرد. در اکثر مواقع، روغن ذرت و آفتاب‌گردان با کمک این روش تولید می‌شود.
روغن‌کشی با پرس گرم عموماً در کارخانه‌های بزرگ با تولید روزانه انبوه کاربرد دارد. روغنی که در این روش حاصل می‌شود نسبت به روغنی که توسط دستگاه روغن گیری پرس سرد به دست می آید از کیفیت پایین‌تری برخوردار می‌باشد.
از آن‌جایی که در روغنگیری به روش پرس گرم میزان حرارت بالا بوده، روغن خروجی نیز دمای بالایی داشته و همین موضوع سبب می‌شود که روغن به دست آمده اکثر خواص خود را از دست بدهد. در حالی که در روغن گیری به روش پرس سرد دمای روغن کمتر از ۴۵ درجه بوده و این دما در حفظ فواید و خواص دانه‌های روغنی تأثیر به‌سزایی دارد. علاوه بر این، روغن‌کشی به روش پرس سرد به دلیل عدم دخالت حرارت سبب به دست آمدن روغن عاری از هرگونه افزودنی یا نگه‌دارنده‌های شیمیایی شده و به سلامت بدن آسیبی وارد نخواهد کرد.
اگر بخواهیم این دو روش را از نظر برق مصرفی نیز مورد بررسی قرار دهیم باید بگوئیم که سیستم روش سرد بدون ایجاد بو و تولید سر و صدا کار کرده و مصرف برق آن در مقایسه با روش پرس گرم به یک بیستم است؛ در نتیجه خرید این دستگاه و استفاده از آن در کاهش هزینه‌ها تأثیر چشم‌گیری خواهد داشت.
اگر به دنبال دستگاهی هستید که بتوانید با استفاده از آن روغن خروجی بدون تغییر و کاملاً طبیعی دریافت کنید، دستگاه روغن گیری پرس سرد گزینه مناسبی برای شما خواهد بود. این دستگاه دارای استهلاک بسیار پایین‌تری در مقایسه با سایر ماشین‌آلات تولید نیز می‌باشد.
برای آشنایی بیشتر با دستگاه روغن گیری پرس گرم، پیشنهاد می کنم مقاله “دستگاه روغن گیری پرس گرم چیست و چه کاربردی دارد؟” از وبسایت آی فودز را مطالعه کنید.
با مشاهده فیلم زیر می توانید با نحوه روغن گیری دستگاه پرس سرد آشنا شوید:
همان‌طور که گفته شد در روش پرس گرم به منظور روغنگیری از حرارت استفاده می‌شود؛ به این ترتیب که ابتدا دانه‌ها گرم شده و سپس روغن توسط فشار از آن‌ها خارج می‌شود. در این روش ماده‌ای شیمیایی تحت عنوان هگزان تولید شده که یک نوع حلال شیمیایی بوده و مضر است. در نتیجه روغن به دست آمده از این شیوه باید تصفیه شود تا مواد مضر از آن خارج گردد.
حرارت دیدن روغن و وجود مواد شیمیایی سبب تغییر ترکیبات روغن می‌شود؛ از این رو در سال‌های اخیر با در نظر گرفتن پیشرفت تکنولوژی دستگاه پرس سرد روی کار آمد که قادر است بدون حرارت و استفاده از حلال روغن دانه را استخراج کرده و با بهترین کیفیت تحویل دهد. استفاده از این روش سبب صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی شده و همچنین موجب آلودگی محیط زیست نخواهد شد.
در روش پرس سرد عموماً روغن به دست آمده حداکثر دارای ۳۰ الی ۴۰ درجه حرارت بوده که این حرارت هیچ‌گونه آسیبی به ترکیبات شیمیایی روغن وارد نخواهد کرد. لازم به ذکر است که در روش پرس سرد امکان استخراج صد در صد روغن از دانه وجود ندارد اما در عوض به سلامت و خواص روغن هیچ‌گونه آسیبی وارد نخواهد شد.
روش‌های مختلفی برای روغنگیری یا روغن‌کشی از دانه‌های روغنی وجود دارد که یکی از بهترین و مقرون به صرفه‌ترین آن‌ها، بهره‌گیری از دستگاه روغن گیری پرس سرد است. این روش در مقایسه با روش پرس گرم مزیت‌های فراوانی داشته که مهم‌ترین آن حفظ سلامت روغن و کاهش چشم‌گیر هزینه‌ها است. علاوه بر این، با استفاده از این دستگاه در مصرف سوخت‌های فسیلی صرفه‌جویی شده و محیط زیست را نیز تهدید نخواهد کرد.
از مزایای استفاده از دستگاه روغن گیری پرس سرد عبارتند از: حفظ کیفیت و خواص روغن، کاهش هزینه‌ها، کمک به حفظ محیط زیست و بهره‌وری انرژی
