اتوکلاو

دستگاه اتوکلاو ازجمله مهم ترین دستگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی است. که با بکار گیری حرارت بخار آب تحت فشار، جهت استریل نمودن استفاده میشود. از اتوکلاو در سترون سازی بهره میبرند. سترون سازی در حقیقت همان استریل یا نابود کردن همه ی میکروارگانیسم ها است. این کار از روش حرارت بخار آب تحت فشار و یا مواد غیرمتحرک که میتوانند شیمیایی یا غیرشیمیایی باشند انجام میگیرد. شکل این دستگاه غالبا به صورت یک استوانه ی دارای در میباشد. که طول آنها در ابعاد صنعتی به 15 متر نیز می رسد.

عملکرد دستگاه اتوکلاو

همانطور که گفتیم از این دستگاه که حرارت تولید میکند برای استریل کردن محیط های کشت و وسایلی که به حرارت خشک حساس هستند استفاده میشود . این دستگاه شامل دو محفظه است که در یکی از آنها آب ریخته می شود و در دیگری وسایل و محیط های که باید استریل شوند قرار میگیرند .

دستگاه مجهز به یک ترموستات است که دمای داخل اتوکلاو را اندازه گیری می کند. و یک فشارسنج که فشار داخل اتوکلاو را نشان میدهد . اتوکلاو های جدید و دیجیتال مجهز به یک زمانسنج و یک صفحه دیجیتالی هستند که دما و زمان روی آن نشان داده میشود . اتوکلاو دارای یک سوپاپ اطمینان و یک سوپاپ معمولی ( شیر تخلیه ) نیز هست . برای انجام عمل استریل کردن باید ابتدا از سلامت دستگاه مطمن شوید و داخل مخزن دستگاه آب به اندازه کافی بریزید ، سپس در مخزن دیگر وسایل و محیط هایی را که باید استریل شوند قرار دهید ، باید توجه داشت چون این دستگاه حرارت مرطوب تولید میکند و ممکن است بخارات آب وارد محیط های کشت شوند و آن را رقیق کنند .

نحوه کار با اتوکلاو

محیط های کشت را در ارلن یا لوله آزمایش ریخته و درب آن را با پنبه و فویل آلومینیومی کاملا مسدود میکنید.

بعد از قرار دادن وسایل داخل اتوکلاو و بستن درب آن پیچ ها را دو به دو و مقابل یکدیگر ببندید تا مطمن شوید که درب کاملا بسته شده و روزنه ای وجود ندارد. و سپس دما ، فشار و زمان را تنظیم کنید. که معمولا ، برای استریل کردن دمای 121 درجه سانتی گراد ، فشار 15 پوند بر اینج مربع یا 1/5 اتمسفر و زمان 15 دقیقه لازم است.

بعد از بسته شدن کامل درب دستگاه شیر تخلیه را باز کنید تا بخاری که داخل دستگاه تولید می شود جانشین هوای داخل اتوکلاو شود ، تا زمانی که فقط بخار از شیر تخلیه خارج شود سپس شیر تخلیه را ببندید تا بخار در داخل اتوکلاو جمع شود و فشار داخل آن افزایش یابد و به 1/5 اتمسفر برسد و بعد از گذشت 15 دقیقه در دمای 121 درجه سانتی گراد و فشار 1/5 اتمسفر مواد داخل اتوکلاو کاملا استریل شده اند توجه داشته باشید که بعد از استریل شدن نباید بلافاصله درب اتوکلاو را باز کرد چون فشار داخل آن بالاست و امکان انفجار وجود دارد بنابراین ابتدا شیر تخلیه را باز کنید تا فشار داخل دستگاه به صفر برسد و سپس درب را باز کنید ، ضمنا برای باز کردن درب و خارج کردن وسایل باید از دستکش های مخصوص استفاده کنید تا از سوختگی جلوگیری شود.

کاربردها

از اتوکلاو های استریل سازی به‌ شکل گسترده ‌ای در میکروبیولوژی، پزشکی، صنایع غذایی، پودیاتری، خالکوبی، دارو های دامپزشکی، قارچ ‌شناسی، عمل جراحی، دندانپزشکی و ساخت پروتز استفاده می‌شوند. این دستگاه ها با توجه به اندازه چیزی که استریل می‌کنند در اندازه های متفاوت ساخته میشوند. گاهی اوقات در صنایع شیمیایی و مواد غذایی به آنها قرع نیز گفته میشود.

موارد مورد استفاده در این دستگاه غالبا شامل ظروف آزمایشگاهی، ابزار جراحی، بعضی محصولات غذایی و … است. از این دستگاه در عملیات پیش دفع و استریلیزاسیون بعضی از مواد زائد مضر نظیر زباله‌ های بیمارستانی نیز استفاده میکنند. این دسته از اتوکلاوها قادر به خنثی نمودن عوامل عفونی با چ بخار آب فشار قوی هستند. برخی از این دستگاه ها می‌توانند ضایعاتی مثل رسانه ‌های کشت، لباس، دستکش، مواد لاستیکی و… را بدون داشتن مخزن فشار استریل نمایند. این امر به خصوص در مورد موادی که دمای بالای را تحمل نمیکنند اهمیت زیادی دارد.

اتوکلاو در صنایع غذایی

کاربرد اتوکلاو در صنایع غذایی اغلب به منظور کاهش بار میکروبی در نتیجه پخت نهایی است.

دستگاه اتوکلاو برای انجام فرآیند های پخت اولیه و استریلزاسیون در روند تولید کردن محصولات کنسروی استفاده میشود. مکانسیم کاری اسن دستگاه، قرار دادن ظروف در معرض بخار آب با فشار بالا است. که دمای محتویات درون قوطی ‌های کنسرو را تا دمای ۱۲۱ درجه زیاد میکند.

از دیگر صنایعی است که اتوکلاو در آنها کاربرد دارد میتوان به تولیدات ترشی ، خیارشور ، آبمیوه ، تن ماهی ، سس ، و دیگر انواع غذاهای آماده اشاره کرد.

چرخه استریلیزاسیون

مرحله ۱: تزریق بخار به داخل محفظه جکت برای گرم شدن چمبر

مرحله ۲: وکیوم متوالی چمبر اتوکلاو و تزریق بخار به داخل آن برای آماده‌ سازی محتویات

مرحله ۳: زمان نفوذ گرما به داخل محتویات چمبر

مرحله ۴: زمان نگهداری دمای مشخص شده برای استریل

مرحله ۵: زمان پایین آمدن دمای محفظه اتوکلاو و وکیوم درون چمبر

خرید دستگاه اتوکلاو

شما میتوانید انواع تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز خود را به آسانی از طریق همین صفحه در سایت آی فودز تهیه کنید .برای دریافت مشاوره تخصصی و اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.