کاتر بشقابی سوسیس و کالباس
کاتر بشقابی سوسیس و کالباس را می توان قلب هر واحد تولید کننده سوسیس و کالباس دانست. این دستگاه با استفاده از تیغه‌های چرخشی، گوشت را به صورت یکنواخت و با کیفیت بالا خرد می‌کند. در ظرفیت‌های مختلفی تولید می‌شود و برای تولید سوسیس و کالباس در کارگاه‌های کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار گیرد.
در این مطلب از وبسایت آی فودز، دستگاه کاتر بشقابی سوسیس و کالباس را به طور کامل بررسی می کنیم. پس تا آخر با ما همراه باشید.
یکی از اساسی ترین و پیچیده ترین ماشین آلاتی که در تولید صنعتی فرآورده های گوشتی از آن استفاده می شود «کاتر بشقابی سوسیس و کالباس» می باشد.
در زبان لاتین به این دستگاه “bowl chopper” نیز گفته می شود. دستگاه کاتر دارای یک کاسه بزرگ است که روی محوری قرار گرفته و مجهز به درپوش می باشد که برای جلوگیری از افتادن اجسام خارجی به داخل آن و پراکنده شدن ذرات غبار آرد و غیره به خارج تعبیه شده است.
کاتر بشقابی سوسیس و کالباس نقش مهمی در تولید محصولات با کیفیت و یکنواخت دارد. این دستگاه با افزایش سرعت و دقت تولید، می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید کمک کند.
در انتخاب کاتر بشقابی سوسیس و کالباس باید به موارد زیر دقت نمود:
کاتر های بشقابی در انواع سایزها تولید و به بازار عرضه شده اند. کوچکترین سایز کاتر بشقابی سوسیس و کالباس 15 لیتری هستند که در هر بار تولید می توانند تا ۱۰ کیلوگرم فارش را تولید کنند. کاترهای بشقابی با این اندازه، عمدتاً در واحد تحقیق و توسعه (R&D) یا کارگاه های کوچک تولید کننده سوسیس و کالباس مورد استفاده قرار می گیرند.
کاترهای بسیار بزرگتری نیز توسط برندهای مختلف تولید و عرضه می شوند که هر واحد تولیدی می بایست بنا به پتانسیل و ظرفیت تولید خود کاتر با ظرفیت مناسب خود را انتخاب کند.
معمولا سایز کاتر بشقابی سوسیس و کالباس را با اعلام وزنی که در هر پارت توسط دستگاه تولید می شود، نام گذاری می کنند. برای مثال کاتر ۱۶۰ کیلویی که در هر بار تولید، ۱۶۰ کیلوگرم فارش تولید می کند. همچنین کاتر سوسیس و کالباس ۳۲۰ کیلویی و غیره.
قدیمی ترین کشورهای تولید کننده کاتر سوسیس و کالباس کشورهای لهستان و آلمان هستند. امروزه کشورهای بسیاری تولیدکننده این دستگاه هستند. از جمله این کشورها می توان به هلند، ایتالیا، روسیه، چین، امریکا و… اشاره کرد.
ایران نیز در صنعت تولید کاتر سوسیس و کالباس پیشرفت های قابل قبولی داشته و بعضی شرکت ها موفق به ساخت و تولید این دستگاه شده اند.
در کاتر بشقابی سوسیس و کالباس، بالای کاسه تیغه های برنده ای به طور عمودی وجود دارد که به صورت دورانی گردش می کنند. روی سطح این تیغه ها به منظور جلوگیری از پرتاب ذرات گوشت و خمیر به خارج، محافظ مخصوصی نصب شده است. این محافظ همچنین از بروز حوادث خطر آفرین ممانعت می کند.
تعداد تیغه های این دستگاه ها معمولا 6 یا 8 عدد است و از جنس فلز بسیار مقاوم ساخته شده، خمیده شکل و بسیار برنده می باشند. دارای چرخشی بین ۳۰۰۰-۱۸۰۰ دور در دقیقه بوده و دوران آن ها در جهت عقربه های ساعت، عمود بر کف کاسه و با فاصله چند میلی متری است.
در کاترهای آزمایشگاهی، تعداد تیغه ها می تواند ۴ عدد نیز باشد.
تعویض تیغه ها به کند شدن آنها بستگی دارد و این عمل باید تحت نظر افراد فنی و کاربلد انجام شود. برنده بودن تیغه های کاتر، در عمل آوری فارش باکیفیت بسیار مؤثر می باشد.
کاتر را به جرأت می توان دستگاه مادر صنعت تولید سوسیس و کالباس نامید؛ زیرا بدون آن حقیقتا تولید این فرآورده امکان پذیر نمی باشد!
از دستگاه کاتر بشقابی سوسیس و کالباس برای آماده نمودن خمیر سوسیس و کالباس (فارش) و مخلوط کردن گوشت و سایر مواد استفاده می شود. همچنین جهت تولید امولسیون های آب و روغن نیز کاربرد دارد.
کاترهای بزرگ دارای صفحه دواری هستند که از پلاستیک فشرده ساخته شده اند (مخصوص تخلیه خمیر). این صفحه پلاستیکی عمود بر کاسه و مماس بر کف آن تعبیه شده و در چرخش مضاعف، برعکس کاسه می چرخد و باعث ریزش فارش به داخل واگن می شود.
در ایام گذشته که هنوز دستگاه کاتر طراحی و ساخته نشده بود برای تولید سوسیس و کالباس، گوشت و سایر مواد اولیه را با استفاده از ساتورهای خمیده خرد و مخلوط می کردند. سپس در اوایل قرن اخیر، انواع ساده و مبتدی این دستگاه ها را تولید و از آن بهره برداری کردند تا اینکه به مرور، تکنولوژی ساخت این دستگاه به سرعت پیشرفت کرد و به کاترهای مدرن امروزی با توان بالا تبدیل شدند.
کاتر بشقابی سوسیس و کالباس در ظرفیت‌های مختلفی تولید می‌شود و می‌تواند برای تولید سوسیس و کالباس در کارگاه‌های کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار گیرد.
طراحی مهندسی کاتر سوسیس و کالباس هر روزه در حال پیشرفت و ارتقاء است. اما در ایران اکثر کارخانجات از کاترهای قدیمی برای تولیدات خود استفاده می کنند. همچنین بعضی از کارخانجات به کاترهای پیشرفته آلمانی مجهز می باشند. البته چند سالی است که کاتر و سایر ماشین آلات مربوط به این صنعت در ایران نیز ساخته شده و پیشرفت رو به رشدی داشته است. کاترها از نظر مکانیکی و ساختاری چندان فرقی با هم ندارند.
در قسمت جلوی کاتر چند دکمه و یا اهرم (کلید، شاسی) تعبیه شده که برای موارد زیر کاربرد دارند:
شروع به کار موتور و حرکت تیغه با دو دور، حرکت کاسه با دو دور، دور آرام تیغه برای میکس کردن، حرکت بالا و پائین تخلیه کن، حرکت بالا و پائین جک و حرکت بالا و پائین محافظ تیغه ها
لازم به ذکر است انواعی از این دستگاه که مجهز به سیستم دیجیتالی هستند، مجهز به یک صفحه نمایشگر می باشند که با استفاده از علائمی، راه اندازی قسمت های مختلف کاتر را نشان میدهد و اپراتور دستگاه کاتر (کاترمن) به آسانی و با اشاره انگشت بر روی علائم می تواند با آن کار نماید.
همچنین بعضی از کاترها مجهز به سیستم دیجیتالی نشان دهنده شرایط تولید نیز می باشند. این پنل های دیجیتال نشان دهنده موارد متعددی از جمله تعداد دور تیغه ها در دقیقه، تعداد دور کاسه کاتر در دقیقه، دمای فارش و دمای محیط می باشد.
برای شروع استفاده از کاتر بشقابی سوسیس و کالباس، ابتدا موتور را روشن نموده تا تیغه ها با دور یک شروع به کار کنند و موتور گرم شود؛ سپس دور تند آنرا همراه با دور کاسه بکار انداخته و گوشت را توسط ترولی (گاری حمل) با جک بالا بر داخل کاسه دستگاه می ریزند.
بعد از مدت کوتاهی دور تند کاسه را روشن نموده و باقی مواد را بروی گوشت خالی می کنند. در پایان عملیات و هنگام کاتریزه کردن فارش، با استفاده از تخلیه کن خمیر آماده شده را داخل واگن (ترولی) ریخته و به منظور ادامه فرایند به بخش بعدی منتقل می نمایند.
به منظور شستن تیغه های کاتر لازم است سرپوش محافظ را بالا برده و با آب پرفشار آنها را تمیز کرد. این تیغه ها بسیار تیز هستند، به همین دلیل باید جوانب احتیاط را رعایت کرد تا از بریدگی دست و آسیب های دیگر جلوگیری شود.
برای شستشو تیغه ها و کاسه کاتر باید از آب، شوینده و محلول های ضدعفونی کننده استفاده نمود، زیرا باقیماندن هر گونه خمیر و دیگر مواد باعث گندیدگی و فساد می شود.
