دستگاه عرق گیری (تقطیر)

دستگاه عرق گیری، گلاب گیر یا دستگاه تقطیر جهت گرفتن عصاره گیاهان مختلف کاربرد دارد. به این علت که مصرف عرقیات گیاهی نظیر گلاب، عرق نعنا، عرق بیدمشک و … بین ایرانیان رایج است؛ اشخاص زیادی تولید این عرقیات را به عنوان یک شغل یا کسب و کار خانگی شروع کرده اند.

دستگاه گلاب گیری یا عرق گیر با مدل ها و ظرفیت های تولید مختلف در خانه ها و کارگاه های زیادی استفاده میشود. با استفاده از این دستگاه ها میتوان از انواع میوه ها و گیاهان، عرقیات مختلفی نظیر عرق نعنا، آویشن، عرق کاسنی، بیدمشک، کشمش و … تولید نمود.

اجزاء دستگاه های گلاب گیری

بدنه

در تولید دستگاه های عرق گیر از بدنه مقاوم و مستحکم استفاده میشود. این بدنه میتواند از جنس آلومینیوم، استیل یا مس باشد. که تمام این فلزات ضد زنگ بوده و در برابر بخارات دستگاه دچار آسیب نمیشوند.

مخزن

گلاب گیر ها دارای یک مخزن هستند که آب و گیاه در آن ریخته میشود. و سپس سیستم حرارتی شروع به گرما دهی به آنها مینماید. مخزن عرق گیر های خانگی و نیمه صنعتی معمولا حالت دستگیره دار دارد. که جابجایی و حمل دستگاه را آسان میکند. مخزن عرق گیر ها به یک درب محکم نیز مجهز است که اجازه خروج بخار، و اتلاف مواد را نمیدهد.

کندانسور

نقش کندانسور در دستگاه های عرق گیری خنک نمودن بخار به دست آمده از آب و گیاهیست که در مرحله قبل به وسیله سیستم حرارتی تبخیر شده است. به عبارت دیگر کندانسور نوعی مبدل حرارتی میباشد. که میتواند ماده را از گاز به مایع تبدیل نماید. دو مدل کندانسور برقی (یا هوا خنک) و کندانسور آبی (یا آب خنک) در دستگاه‌های گلاب گیری و عرق گیر بکار برده میشوند.

کندانسور در دستگاه های تقطیر آزمایشگاهی نیز مانند دستگاه های تقطیر صنعتی نقش مهمی دارد. در عکس زیر نقش و عملکرد کندانسور آبی به سادگی نمایش شده است.

فن

از دیگر قسمت های تشکیل دهنده گلاب گیر ها فن این دستگاه هاست. فن در قسمت پشت کندانسور قرار گرفته. و نقش آن چرخش هوای سرد در سطح کندانسور است.

ترمومتر یا دماسنج

دستگاه تولید عرقیات میتواند به یک ترمومتر مجهز باشد. نقش اصلی این وسیله اندازه گیری دقیق دمای یخش داخلی مخزن است. در حقیقت قطعه ای به نام ترمومانومتر بر روی درب مخزن برخی از دستگاه های تقطیر نصب شده است. که در حین فرآیند تقطیر حرارت و فشار داخل مخزن را نشان می‌دهد. و در بعضی دستگاه های صنعتی این دما قابل کنترل نیز میباشد.

کانال های انتقال بخار دستگاه

دستگاه های عرق گیر به وسیله کانال های ارتباطی، بخار ایجاد شده از مخزن را به سمت کندانسور هدایت مینمایند. جنس این کانال ها در ظرفیت های پایین و خانگی شلنگ است. که یک طرف آن به مخزن و طرف دیگر آن به کندانسور متصل است. اما در ظرفیت های بالا و صنعتی جنس این کانال های انتقال بخار فلزی میباشد.

شیر تخلیه

دستگاه گلاب گیری یا عرق گیر در بخش پایین مخزن یک شیر تخلیه دارد. که عرقیات را میتوان پس از تولید و خنک سازی از طریق این شیر به طرف مخازن جمع آوری منتقل نمود.

فیلتر

دستگاه های تقطیر حالتی فیلتر دار دارند. در حقیقت فیلتر وظیفه جداسازی مایع از گیاه را بر عهده دارد. و درنهایت در عرق تولیدی هیچگونه تفاله گیاه مشاهده نخواهد شد.

انواع دستگاه تقطیر

از دستگاه عرق گیری یا دستگاه تقطیر به منظور گرفتن عصاره و عرق از انواع گیاهان و گل ها بهره میبرند. این ماشین آلات صنایع غذایی مدل های مختلفی دارند. که میتوان آنها را با معیار های متعددی دسته بندی کرد. در ادامه این مطلب به توضیح و بررسی انواع دستگاه های عرق گیر میپردازیم.

ظرفیت تولید

یکی از معیار های دسته بندی دستگاه گلاب گیری ظرفیت تولید آنهاست. ظرفیت تولید در این دستگاه ها بر اساس حجم مخزن آنها مشخص می‌شود. که میتواند از 6 تا 800 لیتر و یا بیشتر باشد. ظرفیت مختلف دستگاه ها، آنها را برای کارایی های مختلفی مناسب کرده است.

دستگاه تقطير خانگي :

ظرفیت تولید دستگاه عرق گیری خانگی پایین است. با این دستگاه میتوان عرقیات گیاهی را در منزل با غلظت های مختلف تهیه نمود. در ظرفیت های پایین که شامل نوع خانگی و نیمه صنعتی میشود، دستگاه دارای سیستم حرارتی مخصوص نیست. و به منظور حرارت دادن مایع درون مخزن، میبایست از یک سیستم گرمایشی جداگانه مانند اجاق گاز و یا مشعل استفاده نمود. اما در ظرفیت های بالاتر، دستگاه عرق گیری خود دارای سیستم گرمایشی مخصوص بوده. و نیازی به ایجاد حرارت خارجی ندارد.

دستگاه تقطیر صنعتی :

در دستگاه تقطیر صنعتی به طور معمول از ستون ‌های عمودی استوانه ‌ای و بزرگ که به ستون تقطیر یا برج تقطیر معروف هستند استفاده میشود. این ستون ها با ارتفاع‌ و قطر های مختلفی ساخته میشوند. این برج‌ ها در فاصله های مختلف دارای خروجی هستند. که مایعات متفاوت تبخیر شده، براساس نقطه جوش با درجات خلوص متفاوت، سرد شده و از آنها خارج میگردند. به همین دلیل با این تجهیزات می توان با درجه خلوص متفاوت به تولید عرقیات و عصاره های گیاهی پرداخت.

جنس مخزن

دستگاه تقطیر استیل :

اغلب دستگاه‌ های تقطیر و عرق گیر خانگی و صنعتی دارای مخزن استیل هستند. استفاده از جنس استیل در دستگاه عرق گیری بسیار پر طرفدار است. چرا که این دستگاه ها در برابر حرارت و زنگ زدن مقاوم هستند. و میتوانند تا مدت های زیادی بدون آسیب جوابگوی نیاز کاربر باشند. قیمت دستگاه تقطیر استیل نیز مناسب بوده و برای استفاده های مختلف خانگی و صنعتی توصیه میشود.

دستگاه عرق گیری مسی :

استفاده از دیگ مسی می تواند برای سلامت افراد مفید باشد. این فواید شامل کمک به استفاده بهتر آهن در بدن و بهبود کم خونی، واکنش ‌های مناسب آنزیمی و نیز تنظیم غده تیروئید میشود. زمانی که مواد عرق گیری درون دیگ مسی ریخته می شوند در طول فرایند تولید، با یون آزاد شده دیگ مسی مخلوط میشوند. این یون ها پس از استفاده از عرقیات تولیدی جذب بدن مصرف کننده میشوند. استفاده از دستگاه گلاب گیری مسی در تولیدات خانگی، به این دلیل که حرارت شعله را بهتر منتقل میکند نیز طرفدار دارد. اما از نظر هزینه نسبت به مدل های استیل قیمت بالاتری دارد.

دستگاه عرق گیری آلمینیومی :

مخزن برخی از دستگاه های گلاب گیری را از جنس آلومینیوم میسازند. که از نظر هزینه از استیل و مس ارزان تر است. اما استفاده از این دستگاه ها زیاد توصیه نمیشود. چرا که آلومینیوم در زمان تولید محصول در مخزن، یون آلومینیوم اکسید تولید میکند. این یون برای سلامتی مضر بوده و باعث ایجاد آلزایمر میشود. از طرف دیگر مقاومت آلومینیوم نیز در برابر حرارت و ضربه کمتر بوده. و دستگاه های آلومینیومی طول عمر مفید کمتری دارند.

+ نکته حائز اهمیت در دستگاه های عرق گیر

برخی از دستگاه های عرق گیر که در بازار وجود دارد دارای جوش قلع و سرب و یا لحیم کاری می باشند. که وجود این جوش در دستگاه ها باعث ایجاد نوعی سم و سرطان می شود. به طوری که وقتی از این دستگاه ها جهت عرق گیری استفاده می کنیم موجب می شود عرقیات سمی و سرطان زا شوند. همچنین موجب کدر شدن عرقیات و گلاب شده و بویی شبیه به تخم مرغ گندیده به محصول میدهد. بنابراین در خرید این دستگاه ها باید دقت لازم را داشت تا سلامتی خود و دیگران به خطر نیافتد. نکته ی دیگر این است که از لوله ی مسی در دستگاه های عرق گیری استفاده نکنیم. چرا که داخل لوله ی مسی را نمی توان سفید کرد. و این موضوع میتواند باعث ایجاد بیماری شود. به این منظور همه ی دستگاه های لوله بلند دو جداره به وسیله ی دستگاه سی ان اس استیل به هم دوخته می شوند. که هیچ گونه لحیم کاری در داخل دستگاه نباشد. و کیفیت دستگاه تولیدی بالا باشد.

منبع تغذیه

دستگاه تقطیر گازی :

این دستگاه ها دارای سیستم حرارتی مخصوص نیستند. و به منظور حرارت دادن مایع درون مخزن آنها، میبایست از یک سیستم گرمایشی جداگانه مانند اجاق گاز و یا مشعل استفاده نمود. دستگاه‌های تقطیر گازی با توجه به نوع کندانسور متفاوت عمل می‌کنند. در دستگاه‌ های گلاب گیر گازی با کندانسور برقی، مخزن حاوی آب و گیاه مورد استفاده بر روی حرارت مستقیم قرار می‌گیرد. و بخار از راه شلنگ سیلیکونی متصل به کندانسور برقی به وسیله فن خنک میگردد. در دستگاه‌ های گازی با کندانسور آبی، بخار تولید شده در شلنگ سیلیکونی متصل به کندانسور آبی به وسیله آب سرد خنک میشود. و در دستگاه‌های تقطیر گازی سنتی مخزن حاوی آب و گیاه را روی حرارت مستقیم گذاشته و مخزن استیل روی آن چفت می شود. و بخار به وسیله آب سرد خنک میگردد.

دستگاه عرق گیری برقی :

عرق گیرهای برقی در دو مدل تک فاز و سه فاز ساخته میشوند. استفاده از این دستگاه ها بسیار راحت و بی دردسر است. در این دستگاه ها نیازی به ایجاد حرارت خارجی توسط اوپراتور نیست. و دستگاه حرارت مورد نیاز را با استفاده از جریان برق و المنت تامین مینماید. مصرف انرژی این دستگاه ها نیز بهینه و مقرون به صرفه است. همچنین بازده کاری این سیستم ها بالاست.و به همین علت نقش بسیار موثری در افزایش درآمد داشته و به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر است.

جداره

دستگاه تقطیر تک جداره :

دستگاه عرق گیر تک جداره دارای لوله کوتاه میباشد. که همین امر موجب می‌شود عرقیات خروجی دستگاه گرم باشد.

دستگاه تقطیر دوجداره :

دستگاه عرق گیر دوجداره لوله کندانسور مخروطی دو جداره دارد. و موجب می ‌شود زمان فرآیند تقطیر و عرق گیری بخار درون مخروط لوله بچرخد و عرقیات سرد تولید نماید. در حقیقت از بخش خروجی دستگاه تقطیر و عرق گیری، آب سرد وارد لوله دستگاه گشته و لوله را سرد می‌کند. در دستگاه عرق گیری و تقطیر دوجداره به این علت که لوله بلند است، املاح درون آن جمع می‌شوند. و همچنین با چرخش کندانسور، این املاح به عرق و محصول خروجی وارد نمیشوند. بنابراین عرق تولید شده توسط دستگاه تقطیر دوجداره کیفیت بالاتر و رنگ شفاف تری دارد.

عرق گیری

فرایند عرق گیری یک عمل بسیار راحت است. و هر شخصی میتواند آن را انجام دهد. در اولین مرحله این کار باید گل ‌ها و گیاهانی که میخواهیم عرق آنها را بگیریم، را درون مخزن پایینی دستگاه عرق گیر بریزیم. اغلب عرقیات تنها برای یک گیاه خاص گرفته می شوند. و نباید گیاهان مختلف را با هم مخلوط کرد. چراکه بر کیفیت محصول نهایی تاثیر گذار است. در برخی موارد نیز نیاز به تولید عرق دو آتشه است. که در این عمل به جای ریختن آب در مخزن دستگاه از عرق قبلی گرفته شده ی همان گیاه استفاده میشود.

پس از جرارت دادن آب و گیاه موجود در محفظه دستگاه گلاب گیر، موجب حرکت بخار و عصاره به سمت بالا میشود. و پس از مایع شدن از طریق لوله خروجی از دستگاه بیرون میریزد. برای دستگاه عرق گیری تک جداره باید پس از گرفتن عرق صبر کرد تا خنک شود. چرا که عرق تولیدی این دستگاه ها گرم است. اما در عرق گیر های دوجداره، محصول تولیدی از ابتدا خنک میباشد.

نکته قابل توجه در فرایند گلاب گیری یا عرق گیری این است که مقدار گیاه نسبت به آب باید یک به سه باشد. به عبارت دیگر اگر مقدار یک کیلو گیاه را در مخزن میریزید باید سه تا چهار لیتر آب به آن بیافزایید.

روش کار دستگاه تقطیر

دستگاه تقطیر یا گلاب گیری اغلب در رابطه با گیاهانی که خواص و مزایای دارویی دارند کاربرد دارد. مراحل انجام کار به وسیله یک گلاب گیر یا عرق گیر به صورت زیر است.

در فرایند گلاب گیری یا عرق گیری این است که مقدار گیاه نسبت به آب باید یک به سه باشد. به عبارت دیگر اگر مقدار یک کیلو گیاه را در مخزن میریزید باید سه تا چهار لیتر آب به آن بیافزایید. بعد از آماده نمودن گیاه اولیه، دستگاه گلاب گیری را روشن کنید تا با وارد شدن حرارت موجب بخار شدن آب و گیاه موجود در مخزن شود. سپس بخارات حاصل خارج شده، بر اساس سیستم های موجود سرد گشته و در نهایت و به شکل قطره های کوچک عرق خالص تولید شده و خارج میگردد.

در دستگاه تقطیر صنعتی به طور معمول از ستون ‌های عمودی استوانه ‌ای و بزرگ که به ستون تقطیر یا برج تقطیر معروف هستند استفاده میشود. این ستون ها با ارتفاع‌ و قطر های مختلفی ساخته میشوند. این برج‌ ها در فاصله های مختلف خروجی دارند. که مایعات متفاوت تبخیر شده، براساس نقطه جوش با درجات خلوص متفاوت، سرد شده و از آنها خارج میگردند. به همین دلیل با این تجهیزات می توان با درجه خلوص متفاوت به تولید عرقیات و عصاره های گیاهی پرداخت.

مزایای دستگاه های عرق گیری

1. تولید شده در ظرفیت ها و مدل های مختلف
2. قابلیت تولید عرقیات در نوع صنعتی، نیمه صنعتی و خانگی
3. دارای مخزن مقاوم با جنس های مختلف
4. عمر طولانی و صرفه اقتصادی مناسب
5. امکان استفاده در دو حالت گازی و برقی
6. مصرف بهینه سوخت و انرژی
7. مقاومت زیاد در برابر حرارت و سرما
8. نصب و راه اندازی آسان

اشتغال در صنعت گلاب گیری یا عرق گیری چگونه است؟

در کشور ما خوشبختانه به علت آب و هوا های مختلف هزاران گونه گیاهان دارویی شناسایی گشته است. با گسترش کاربرد دستگاه تقطیر در صنایع غذایی ،هم به شکل صنعتی و هم خانگی، تولید این محصولات رونق زیادی یافت.

گیاهان متنوع و بسیاری در کشور وجود دارند که میتوان از آنها در صنعت تقطیر و گلاب گیری استفاده نمود. که هرکدام مشتری های خاص خود را دارند. از جمله این گیاهان میتوان به کاسنی، بیدمشک، نعنا، رازیانه، گل محمدی، شاتره، بهارنارنج، برگ به لیمو، زنیون و … اشاره کرد. این گیاهان در زمینه گلابگیری،عرق گیری و تولید نوشیدنی کاربرد فراوانی دارند. و درمیان مصرف کنندگان از محبوبیت زیادی برخوردار هستند.

برخی موارد پرطرفدار در صنعت عرق گیری

گلاب گیری

گلاب داری خواص بسیار زیادی است و بوی بسیار خوبی دارد. گلاب دارای خواص تسکین ‌دهندگی، آنتی‌اکسیدانی، خنک‌کننده و ضدالتهاب است. با اقدام به تهیه و فروش گلاب به سادگی میتوان کسب درآمد نمود.

عرق گیری نعناع

نعنا از قدیمی ترین عرق های گیاهی است که خواص آن برای همه مردم ثابت شده است. از عرق نعنا برای بهبود مشکلات معدوی و گوارشی استفاده میشود. عرق نعناع از این گیاه به همراه آب توسط دستگاه عرق گیر تشکیل می شود.

عرق گیری آویشن

آویشن یک گیاه بوته ای دارای ساقه بلند و برگ های با خواص دارویی میباشد. از خواص عرق آویشن می توان به تقویت معده، رقیق کردن خون، تقویت بینایی و بهبود عفونت های ریه اشاره نمود. که با دستگاه تقطیر به دست آورده میشود.

عرق گیری بیدمشک

عرق بیدمشک رایحه ای است که از گیاه بید مشک تولید میشود. این عرق افزون بر رایحه خوب، خواص درمانی زیادی نیز دارد. از عرق بیدمشک به منظور خوش عطر نمودن بسیاری از شربت های خوراکی نیز استفاده می گردد.

عرق گیری کاسنی 

عرق کاسنی میتواند موجب  تصفیه خون، شستشوی کبد، تنظیم فشتار خون، کاهش تب و حرارت بدن و … شود. که در میان ما ایرانیان استفاده زیادی دارد. و توسط دستگاه گلاب گیر می توان به سادگی به تولید عرق کاسنی پرداخت.

قیمت دستگاه عرق گیری

این دستگاه ها با توجه به جنس، برند، ظرفیت و … قیمت های متفاوتی دارند. که شما میتوانید قیمت های به روز این دستگاه ها را در همین صفحه از وبسایت آی فودز مشاهده نمایید.

خرید دستگاه تقطیر یا عرق گیر

خرید دستگاه مناسب، نیازمند اطلاعات زیاد و دقت بالاست. مشاوره رایگان و خرید مطمعن و آسان در وبسایت آی فودز به شما کمک میکند که دستگاه مناسب خود را یافته و آن را با مناسب ترین قیمت و کمترین زحمت خریداری کنید. برای خرید دستگاه، در صفحه محصول مورد نظر بر روی دکمه افزودن به سبد خرید کلیک نمایید. و یا با شماره 09919003511 تماس بگیرید.