بسته بندی محصولات با اتمسفر تغییر یافته از جمله فناوری های مدرن و کارآمد در بسته بندی مواد غذایی است. در این مقاله خوانندگان محترم وبلاگ آی فودز می توانید علاوه بر ماهیت این بسته بندی با بسته بندی انواع مختلف غذاها بدین روش نیز آشنا شوید.
نگهداری و فرآوری مواد غذایی
انسان همواره علاقمند به افزایش عمر انباری مواد غذایی به منظور حفظ و نگهداری آن بوده است. روش های نگهداری احتمالا با خشک کردن در آفتاب در مناطق استوایی، یا با خشک کردن در آفتاب در طول تابستان در نواحی گرمسیری و یا انجماد موادغذایی در طول زمستان شروع شده است. تخمیر طبیعی یکی دیگر از راه های نگهداری غذاست که از زمان های باستانی به خصوص توسط آسیایی ها به کار برده شده است. احتمالا بیشتر غذاهایی را که بدین ترتیب نگهداری می کردند، برای مصارف خانگی بوده است. در واقع مقیاس فرآیند در حدی نبوده است که از نظر تجارتی قابل اهمیت باشد.
صنعت نوین فرآوری غذا با اختراع فرآیند کنسرو کردن توسط نیکلاس آپرت درسال ۱۸۱۰ شروع شد. این موضوع با اختراع روش مکانیکی سرمازایی باگاز آمونیاک درسال ۱۸۷۵ ادامه یافت. در دهه ۱۹۹۰ لویی پاستور ارتباط بین میکروب ها و فساد غذا را کشف کرد. وی از این طریق، توسعه شیوه های فرآوری غذایی و نگهداری آن را بر شالوده علمی استوار نمود. دو جنگ جهانی و جنگ کره در نیمه اول قرن بیستم به این پیشرفت شتاب بخشید. این امر همراه با شناسایی علوم و فناوری غذا اصولا به عنوان یک رشته مهم مطالعاتی کمک زیادی به پیشرفت صنعت غذا کرد. تا جائی که علاقه مصرف کننده اکنون بیشتر متوجه کیفیت مواد غذایی است تا کمیت آن .
برای آشنایی یا خرید دستگاه های مورد استفاده در بسته بندی محصولات با اتمسفر تغییر یافته، به بسته بندی اتمسفر اصلاح شده و تاثیر آن بر ماندگاری محصولات مراجعه کنید.
پیدایش بسته بندی محصولات با اتمسفر اصلاح شده
در سال های اخیر، با افزایش نگرانی در مورد سلامت و آسایش فردی که متاثر از غذا و محیط زیست می باشد، توجه بیشتری به چگونگی تولید، توزیع و مصرف غذا شده است. بخشی از این موضوع نشانگر احیاء احساس «برگشت به طبیعت» است که امروزه تعداد زیادی از مردم از آن حمایت می کنند. آلودگی محیطی ناشی از مواد بسته بندی از قبیل بطری ها، قوطی های فلزی و مواد پلاستیکی نیز یک موضوع مهم است.
تقاضای رو به افزایش کنونی برای محصولات با کیفیت «نزدیک به تازه» و با کیفیت پایدار، توسعه بسیاری از فرآیندهای ابداعی و روش های نگهداری را شتاب بخشیده است. در بین این ها بیشتر از همه بسته بندی کیسه بالشتکی قابل اتوکلاو کردن، انبارداری با اتمسفر کنترل شده، بسته بندی تحت خلا و بسته بندی با اتمسفر تغییر یافته بوده است.
بسته بندی محصولات با اتمسفر تغییر یافته بنا بر تعریف هاچیکس و هینتلین به صورت زیر است:
بسته بندی یک محصول فساد پذیر در هوایی که تغییر یافته است و ترکیب آن با ترکیب هوای معمولی فرق می کند.
بسته بندی محصولات با اتمسفر تغییر یافته، فناوری جدیدی نیست و منشا آن به سال 1922 بر می گردد. زمانی که شخصی به نام براون در انگلستان، اثر غلظت های مختلف گاز های O2 و CO2 را بر جوانه زنی و رشد قارچ های عامل پوسیدگی میوه بررسی کرد. در طول زمان رشد فناوری استفاده از گازهای مختلف برای نگهداری و بسته بندی محصولات غذایی سرعت پایینی داشته. با این حال چه صنعت غذا برای بسته بندی محصولات با اتمسفر تغییر یافته به اندازه کافی آماده شده باشد یا خیر، این نوع بسته بندی به عنوان یک فناوری برای نگهداری مواد غذایی پدیدار شده است. اثر آن نیز بر کیفیت و قیمت مواد غذایی به ویژه محصولات تازه، دارای اهمیت بسیار خواهد بود.
بسته بندی محصولات مختلف با اتمسفر تغییر یافته
محصولات گوشتی و سوسیس ها
گوشت و فرآورده های سوسیس و کالباس، به ویژه گوشت خام، به دلیل رطوبت و مواد مغذی بالا، به دلیل رشد میکروبی بسیار مستعد فساد هستند. فساد از لحظه ذبح و به ویژه پس از قصابی شروع می شود. علاوه بر استانداردهای بهداشتی بالا و خنک کردن دائمی، اتمسفرهای اصلاح شده می تواند به طور قابل توجهی عمر مفید محصولات گوشت و سوسیس را افزایش دهد. CO2 در بین گازهای بسته بندی محصولات با اتمسفر تغییر یافته مهم ترین است. در غلظت های بالای 20 درصد، CO2 می تواند رشد میکروبی را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
طیور مخصوصاً نسبت به فساد سریع حساس هستند و به همین دلیل مشمول نیازهای بالاتری برای خنک سازی دائمی هستند. در اینجا نیز، بسته بندی این محصولات با اتمسفر تغییر یافته با محتوای CO2، عمر مفید را افزایش می دهد.
CO2 می تواند تا حدی توسط غذاها جذب شود. لذا برای جلوگیری از فروریختن بسته بندی، از نیتروژن به عنوان گاز نگهدارنده استفاده می شود.
محصولات لبنی
پنیر عمدتاً در اثر رشد میکروبی یا رنسیدگی فاسد می شود. استفاده از یک سیستم خنک کننده مداوم، اساساً عمر مفید محصولات را افزایش می دهد. در پنیر سخت، خطر تشکیل کپک در تماس با اکسیژن وجود دارد. در نتیجه، بسته بندی های تحت خلاء در گذشته اغلب مورد استفاده قرار می گرفتند. CO2 به طور موثر از تشکیل کپک جلوگیری می کند اما بر بلوغ (رسیدن) پنیر تأثیر نمی گذارد.
پنیر نرم می تواند به سرعت فاسد شود. این مشکل را می توان با بسته بندی آن با اتمسفر تغییر یافته CO2 نیز برطرف کرد. با این حال، از آنجایی که پنیر نرم CO2 را به میزان قابل توجهی بیشتر جذب می کند، خطر فروپاشی بسته بندی وجود دارد. بنابراین باید مقادیر CO2 به نسبت کمتری انتخاب شود.
در مورد محصولات شیری نیز مانند ماست یا خامه، خطر جذب بیش از حد CO2 و ترش شدن محصولات وجود دارد. بنابراین مقدار CO2 کمتری باید بکار رود.
میوه و سبزیجات
استفاده از اتمسفر تغییر یافته در بسته بندی محصولات این امکان را به مصرف کنندگان می دهد که محصولات تازه و تیمار نشده با ماندگاری بالا را استفاده کنند. از جمله این محصولات به ویژه می توان به میوه ها و سبزی ها اشاره کرد.
با این حال، میوه ها و سبزیجات نیازمند الزامات ویژه ای در ماهیت بسته بندی و جو به کار رونده هستند. این به این دلیل است که برخلاف سایر غذاها، میوه ها و سبزیجات پس از برداشت همچنان به تنفس خود ادامه می دهند. در نتیجه به محتوای اکسیژن در بسته بندی نیاز دارند. علاوه بر این، فیلم بسته بندی نباید کاملا محکم و نفوذناپذیر باشد. با در نظر گرفتن تنفس محصول و نفوذپذیری فیلم، معمولاً از طریق میکرو سوراخ کردن، می توان ترکیب دی اکسید کربن، نیتروژن و مقادیر کم اکسیژن را برای محصول حفظ کرد. نظافت کامل همراه با فرآوری بهداشتی، پیش شرط اساسی برای حفظ طراوت طولانی مدت این محصولات است.
بسته بندی اتمسفر تغییر یافته چیست؟
بسته بندی یک محصول فساد پذیر در هوایی که تغییر یافته است و ترکیب آن با ترکیب هوای معمولی فرق می کند.
بسته بندی اتمسفر تغییر یافته برای کدام مواد غذایی کاربرد دارد؟
برای انواع محصولات غذایی مانند مواد گوشتی، سبزیجات و میوه جات، لبنیات و…
در بسته بندی با اتمسفر تغییر یافته بیشتر از چه گازی استفاده می شود؟
بیشتر از گاز CO2 استفاده می شود.
بسته بندی اتمسفر تغییر یافته چه مزیتی دارد؟
به نگهداری مواد غذایی در تازه ترین شکلشان برای مدت طولانی کمک می کنند.