توسط : دستگاه IQF یه همان انجماد سریع از جمله تکامل های صورت گرفته در صنعت انجماد مواد غذایی است. همانطور که می دانید انجماد از گذشته برای حفظ و نگهداری مواد غذایی کاربرد داشته است. خوانندگان محترم وبلاگ آی فودز با مطالعه این مقاله با روش کار، انواع، مزایا و معایب این دستگاه آشنا می شوید.
چرا مواد غذایی را فریز (منجمد) می کنیم؟
بازار مواد غذایی منجمد یکی از بزرگ ترین و پویا ترین بخش های صنعت غذا است. علیرغم رقابت قابل توجه بین صنایع غذای منجمد و سایر بخش ها، مقادیر زیادی از مواد غذایی منجمد در سراسر جهان مصرف می شود.
انجماد یکی از بهترین تکنیک ها برای نگهداری مواد غذایی است. از زمان های بسیار قدیم به طور گسترده برای حفظ طعم، بافت و ارزش غذایی محصولات کشاورزی در دوره های نگهداری طولانی مدت استفاده می شود. این روش ترکیبی از اثرات مفید دماهای پایین را در مواد غذایی فراهم می کند، مانند:
- جلوگیری از رشد میکروبی
- کاهش واکنش های شیمیایی
- تاخیر در واکنش های متابولیک سلولی
فرآیند انجماد به دلیل نیاز به کوتاه ترین زمان پردازش، بهتر از کنسرو کردن و خشک کردن تلقی می شود. در اواخر سال 1800، کابینت های ذخیره سازی منجمد ساخته شد که از یخ و برف طبیعی برای نگهداری مواد غذایی در محیط بیرون استفاده می کردند. با پیشرفت فناوری انجماد، IQF به عنوان یک فناوری موثر برای نگهداری غذا و سبزیجات برای مدت طولانی تکامل یافته است. این تکنولوژی تازگی محصولات را حفظ می کند، بدون ایجاد تغییرات زیادی در ویژگی های حسی، فیزیکی و شیمیایی آن ها.
کیفیت، ایمنی و ارزش تغذیه ای محصولات منجمد زمانی افزایش می یابد که:
- از مواد اولیه با کیفیت بالا استفاده شود
- شیوه های خوب تولید در فرآیند نگهداری به کار گرفته شود
- محصولات مطابق با دماهای مورد نیاز مشخص شده نگهداری شوند.
پیشرفت های فناوری در روش های منجمد کردن محصولات در حال افزایش است. سرعت فریز کردن غذاها نیز به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. این باعث می شود محصولات با کیفیت بالاتر با سرعتی بسیار سریعتر از آنچه قبلا ممکن بود به بازار عرضه شوند.
معرفی تکنولوژی دستگاه انجماد سریع (IQF)
IQF در واقع اختصار Individual Quick Freezing می باشد. در صنعت فرآوری مواد غذایی، دستگاه IQF قادر است قطعه های مختلف غذا را به صورت جداگانه منجمد کند. یعنی دیگر محصولات پس از انجماد به صورت یک کلوخه بهم نمی چسبند، بلکه تمامی قطعه های غذایی جدا از هم منجمد گشته اند. در اصل انجماد توسط دستگاه IQF به عنوان یک راه حل برای جلوگیری از انجماد خوشه ای محصولات با اندازه کوچک، برای حفظ کیفیت و ارائه راحتی بی نظیر به کاربران نهایی توسعه یافته است.
این روش انجماد دارای قابلیت منحصربفردی است که تمامی اجزای غذا را با جدا نگه داشتن آن ها از یکدیگر منجمد می کند. بنابراین، اگر یک دسته نخود فرنگی را منجمد کنیم، نخودها به صورت بهم چسبیده منجمد نمی شوند.
این امر فریز کردن و نگهداری محصولاتی مانند هلو، انواع توت ها، انگور، ذرت، نخود، ماهی، میگو و ماکیان را آسان می کند. لازم به ذکر است که در این حالت محصول هنگام توزین و بسته بندی بهتر جریان پیدا می کند (از طریق خط بسته بندی شما حرکت می کند).
بازار های اصلی استفاده کننده از دستگاه IQF عبارتند از:
- مغازه ها و عرضه کنندگان برای مصارف مستقیم
- هتل ها، رستوران ها، غذاخوری
- تولید کنندگانی که از میوه ها و سبزیجات به عنوان مواد خام استفاده می کنند و می خواهند در کلیه فصول از آن ها بهره مند شوند.
در فیلم زیر فریزر های IQF به طور کامل معرفی شده اند و کاربردشان نشان داده شده است.
اساس کار دستگاه انجماد سریع IQF
اساس کار دستگاه های IQF متکی بر انجماد فوق سریع است. یعنی انجماد سریع محصول که برای آن نیاز به دمای بسیار پایین می باشد. دماهای 30- تا 40- درجه سانتی گراد، برای توقف فعالیت میکروارگانیسم های مسئول فساد محصولات غذایی، می باشد.
این فناوری با استفاده از تکنیک سیال سازی، هر تکه غذا را به صورت جداگانه منجمد می کند. یعنی محصول در هوای دارای شدت و سرعت بالا معلق می شود که منجر به انجماد محصولات غذایی در 10 تا 12 دقیقه می شود. در غیر این صورت حداقل 3 تا 4 ساعت انجماد مواد طول می کشد. بنابراین، بیشتر خواص غذای اصلی حفظ می شود. زیرا در حین انجماد سریع، کریستال های بزرگ که به بافت مواد غذایی آسیب می رساند، تشکیل نمی شود. علاوه بر این، مزیت صرفه جویی در انرژی و زمان را نیز ارائه می دهد. زیرا نیازی به ذوب یا یخ زدایی کل محتویات بسته بندی برای استفاده از تنها بخشی از آن نیست (انجماد جداگانه مواد).
انواع دستگاه های انجماد سریع
سه نوع پرکاربرد و کارآمد این دستگاه عبارتند از:
- بستر سیال (انجماد مستقیم)
- انجماد برودتی (انجماد مستقیم)
- انجماد صفحه ای (انجماد غیر مستقیم)
این 3 نوع، از چسبندگی محصول جلوگیری می کنند و بازده انجماد 100% را ایجاد می کنند.
دستگاه IQF بستر سیال
روش تجاری انجماد سریع است که در تونل های عایق با گردش شدید هوای سرد به دست می آید. مواد غذایی از طریق این تونل سرد بر روی سینی عبور داده می شوند. در نتیجه غذا به حالت سیال درآمده و بستری از ذرات را تشکیل می دهد. سپس هوای سرد با فشار به سمت بالا از میان ذرات عبور کرده و انجماد رخ می دهد.
این روش، روش مستقیم انجماد است زیرا هوای سرد در تماس مستقیم با محصول است. در اینجا دمای هوا تقریباً 18- تا 34- درجه سانتیگراد است و سرعت هوا در محدوده 2 تا 5 متر بر ثانیه بالا نگه داشته می شود.
دستگاه انجماد سریع برودتی
تعداد کمی از محصولات غذایی مانند قارچ، گوجه فرنگی، توت فرنگی و تمشک نیاز به نوع خاصی انجماد فوق سریع دارند. در این روش آن ها در نیتروژن مایع یا دی اکسید کربن مایع در دمای پایین (کمتر از 60- درجه سانتیگراد) غوطه ور می کنند. در نتیجه انجماد آنی سطح خارجی محصول قابل دستیابی است.
دستگاه انجماد سریع صفحه ای
روشی غیر مستقیم برای انجماد محصولات غذایی است. محصولات غذایی در تماس با صفحات فلزی قرار می گیرند. این صفحات به طور غیرمستقیم با استفاده از آب نمک سرد یا مبردهای تبخیر کننده خنک می شوند. این فرآیند برای مواد غذایی بسته بندی نشده مناسب است، مانند میگو. این روش کاملا مقرون به صرفه است زیرا مشکل از دست دادن آب، یخ زدایی و برآمدگی بسته ها را به حداقل می رساند.
دستگاه انجماد سریع IQF چگونه کار می کند؟
اساس کار دستگاه های IQF متکی بر انجماد فوق سریع است. یعنی انجماد سریع محصول که برای آن نیاز به دمای بسیار پایین می باشد. دماهای 30- تا 40- درجه سانتی گراد، برای توقف فعالیت میکروارگانیسم های مسئول فساد محصولات غذایی، می باشد. این فناوری با استفاده از تکنیک سیال سازی، هر تکه غذا را به صورت جداگانه منجمد می کند.
دستگاه انجماد سریع IQF دارای چه مزیتی نسبت به دیگر روش های انجماد است؟
به دلیل سرعت بالای انجماد از تشکیل کریستال های بزرگ یخ جلوگیری می شود و بافت آسیب نمی بیند. هم چنین مواد غذایی به طور جداگانه بدون چسبیدن بهم و تجمع بلوکی از مواد غذایی یخ زده منجمد می شوند.
دستگاه انجماد سریع IQF چند نوع دارد؟
دارای دو نوع انجماد مستیقیم و غیر مستیقیم است.
برای خرید دستگاه انجماد سریع IQF چکار کنم؟
برای خرید این دستگاه به فروشگاه آی فودز مراجعه کنید.
