روش های سنتی نگهداری گوشت در ایران از قدیمی ترین روش های نگهداری مواد غذایی هستند که در اکثر نقاط جهان رایج بوده و هم اکنون در بسیاری از نقاط جهان از جمله روستاها ایران رواج دارند. در این روش ها، اکثر اصول نگهداری مواد غذایی به طور طبیعی اعمال می شود، به طوری که بیماریها و مسمومیت های شدید در اثر اجرای این گونه روشها مشاهده نشده است.
نگهداری گوشت یکی از چالشهای مهم در آشپزی و تهیه غذاست که از گذشتههای دور تا به امروز، روشهای مختلفی برای آن ابداع شده است. در ایران، با توجه به تنوع اقلیمی و فرهنگی، روشهای سنتی گوناگونی برای نگهداری گوشت وجود دارد که هر کدام با توجه به شرایط خاص منطقهای و نیازهای محلی توسعه یافتهاند. این روشها نه تنها به حفظ طعم و تازگی گوشت کمک میکنند، بلکه به افزایش ماندگاری آن نیز کمک میکنند.
در این مقاله از وبسایت آی فودز، شما را با 10 روش سنتی و برگزیده ایرانی برای نگهداری گوشت آشنا میکنیم. از تکنیکهای خشک کردن و دودی کردن گرفته تا استفاده از نمک و سرکه، هر کدام از این روشها با اصول خاص خود، روشی مؤثر و آزموده برای حفظ کیفیت و طعم گوشت به شمار میآیند. اگر به دنبال راهکارهایی مطمئن و کارآمد برای نگهداری گوشت هستید، این مقاله میتواند راهنمایی کامل و کاربردی برای شما باشد.
برای آشنایی با “روش های نگهداری مواد غذایی؛ مکانیسم ها و جنبه های تجاری“، کلیلک کنید.
قورمه کردن؛ از معروفترین روش های سنتی نگهداری گوشت در ایران
یکی از این روش ها، قورمه کردن گوشت برای نگهداری آن است که در بسیاری از روستاها و شهرستان ها به کار برده می شود.
آموزش قورمه کردن (قرمه کردن) گوشت
روش قورمه کردن این است که گوشت را با کمی روغن و آب تا یک ساعت یا بیشتر می پزند و پس از جدا کردن آب گوشت، آن را با مقداری پیاز سرخ می کنند. سپس گوشت ها را نمک اندود کرده و در خمره های سفالی و یا پوست گوسفند و بز که به صورت کیسه درآمده، قرار می دهند و اطراف آن را می بندند. این ظرف در جای خشک و خنک نگهداری شده و عمر ماندگاری گوشت را به یک سال افزایش می دهد.
چهلو؛ ابزاری برای اجرای یکی از معروفترین روش های سنتی نگهداری گوشت در ایران
روش دیگری که در استان سمنان به کار برده می شود، نمک سود کردن گوشت و قرار دادن آن در سر چوب های مخصوصی به نام «چهلو» است که در جای خنک مانند زیرزمین نگهداری می شود.
چووش؛ وسیله ای برای اجرای یکی از معروفترین روش های سنتی نگهداری گوشت در ایران
در استان یزد برای نگهداری کوتاه مدت گوشت آن را داخل ظرفی گذاشته و از دهانه چاه آویزان می کنند و یا از وسیله ای به نام «چووش» استفاده کرده و از سقف آشپزخانه آویزان می نمایند.
چووش وسیله ای به شکل چهارگوش مشبک که در چهار گوشه آن چهار حلقه قرار دارد. از این حلقه ها طناب می گذرد و در انتها به هم وصل شده و به صورت گره در می آید تا بتوانند آن را از سقف آویزان کنند.
آب؛ یکی دیگر از روش های سنتی نگهداری گوشت در ایران
روش دیگر استفاده از ظروف محتوی آب است، به این ترتیب که گوشت را در داخل ظرفی گذاشته و ظرف محتوی گوشت را در داخل ظرفی دیگر که محتوی آب است قرار می دهند، به این ترتیب حرارت گوشت توسط آب دفع می شود.
روش سنتی نگهداری گوشت در لرستان
در استان لرستان ابتدا گوشت را خرد کرده و به آن مقدار زیادی نمک می زنند و پس از سرخ کردن و جدا شدن روغن، در معرض هوا خشک می کنند. قطعات گوشت خشک شده در لابه لای بلغور پخته شده گندم، قرار گرفته و در خمره های سفالی مخصوص نگهداری می شود. جهت نگهداری گوشت برای مدت کوتاه آن را در یک سبد قرار داده و در جای خنک و سایه آویزان می کنند. با این روش گوشت تا مدت یک هفته قابل نگهداری است.
این فرآیند سنتی نگهداری گوشت در استان لرستان به نام “گوشت خشک لرستانی” شناخته می شود و یکی از روش های قدیمی و محلی برای نگهداری گوشت در این منطقه است. این روش نه تنها به گوشت طعم و طراوتی خاص می بخشد بلکه باعث افزایش مدت زمان نگهداری آن می شود. این گوشت خشک لذیذ به عنوان یک خوراک سنتی و پر ارزش در لرستان و سراسر ایران شناخته شده است و مورد توجه بسیاری از گردشگران و علاقمندان به فرهنگ و آشپزی محلی قرار دارد.
معروفترین روش های سنتی نگهداری گوشت در ایران، استان کرمان
در استان کرمان، پس از ذبح گوسفند آن را خرد کرده و سرخ می کنند. این گوشت سرخ شده در داخل شکمبه باد کرده که مدتی در هوای آزاد گذاشته شده است تا خشک شود، قرار گرفته و سر آن را با آهن داغ طوری می سوزانند که مانع از ورود هوا به داخل شکمبه گردد. این شکمبه در محل خنک نگهداری می شود. جهت نگهداری کوتاه مدت گوشت آن را در داخل پارچه ای تمیز می پیچند و از سقف اتاق یا درختی که از دسترس حیوانات دور باشد، آویزان می کنند.
در خوزستان از کدام روش سنتی نگهداری گوشت در ایران استفاده می کنند؟
در روستاهای استان خوزستان برای نگهداری گوشت از «کلولا» استفاده می گردد. کلولا چهار چوب استوانه ای است که دور آن را با پوشال پوشانیده اند.
کلولا یک روش سنتی و محلی برای نگهداری گوشت در روستاهای استان خوزستان است. این روش شامل استفاده از چهار تکه چوب استوانه ای است که دور آنها با پوشال یا پارچهای خاص پوشیده شده است. گوشت داخل این استوانه قرار میگیرد و پس از بستن پارچه به دور آن، با استفاده از روش های مختلفی مانند تراکم و فشار دادن یا آویختن کلولا در مکان های مختلف، هوا از دور گوشت خارج میشود و گوشت به صورت بهتری نگهداری میشود. این روش ساده اما موثر و به دلیل قدمت و تاثیری که دارد، هنوز هم در برخی از مناطق روستایی استان خوزستان استفاده میشود.
روش های سنتی نگهداری گوشت در ایران؛ خراسان
برای نگهداری گوشت در روستاهای خراسان آن را نمک سود کرده و تا دو روز نگهداری می کنند، به این ترتیب که آن را نمک زده و در دو تا سه لایه پارچه می پیچند و به سقف اتاق و در معرض جریان هوا آویزان می نمایند.
در برخی از روستاها پس از نمک زدن، گوشت را به چوب کشیده و در معرض جریان هوا قرار می دهند تا خشک شود.
روش سنتی نگهداری گوشت در روستاهای فردوس خراسان
در روستاهای فردوس، در فصل سرما گوشت را با آب و نمک، آب پز می کنند و در کیسه های چرمی که به آن «انبان» می گویند نگهداری می نمایند.
روش سنتی نگهداری گوشت در روستاهای خمین
در روستاهای خمین برای نگهداری گوشت، آن را سرخ کرده و نمک زده و پس از قرار دادن در زنبیل سیمی مخصوص آن را در دهانه چاه آویزان می کنند.
با مشاهده فیلم زیر می توانید با روش های سنتی و موثر نگهداری غذا و مواد خوراکی در گذشته آشنا شوید:
بهترین روش نگهداری گوشت؛ ترکیب روش مدرن نگهداری گوشت با سنتی
در دنیای امروز، بهرهگیری از دانش و انواع روش مدرن نگهداری گوشت برای دستیابی به بهترین روش نگهداری گوشت و مواد غذایی میتواند تأثیرات شگرفی بر کیفیت و ماندگاری محصولات داشته باشد. از میان روشهای سنتی، بهترین روش نگهداری گوشت همچون قورمه کردن، خشک کردن و نمکسود کردن، طی سالیان متمادی امتحان خود را پس دادهاند و همچنان به عنوان روشهای مؤثر و پایدار شناخته میشوند. این روشها نه تنها به حفظ طعم و بافت گوشت کمک میکنند، بلکه از لحاظ اقتصادی نیز به صرفه هستند و میتوانند در شرایط کمبود امکانات و منابع، همچنان کاربرد داشته باشند.
با این حال، ترکیب این دانش سنتی با فناوریها و روشهای مدرن میتواند به ارتقاء سطح کیفی و ایمنی نگهداری گوشت منجر شود. استفاده از تکنیکهای پیشرفته و انواع روش مدرن نگهداری گوشت مانند انجماد سریع، بستهبندی در خلأ و استفاده از نگهدارندههای طبیعی میتواند ماندگاری گوشت را افزایش داده و از رشد میکروارگانیسمهای مضر جلوگیری کند.
این ترکیب نه تنها به حفظ ارزش غذایی و بهبود طعم گوشت کمک میکند، بلکه باعث کاهش ضایعات غذایی و بهینهسازی فرآیندهای نگهداری گوشت میشود. با اتخاذ این رویکرد ترکیبی، میتوانیم از هر دو جهان بهترینها را بگیریم و به بهترین روش نگهداری گوشت دست یابیم.
جدول مقایسه روش سنتی نگهداری گوشت با روش مدرن:
موضوع | روش سنتی نگهداری گوشت | روش مدرن نگهداری گوشت |
---|---|---|
روش اصلی | خشک کردن، نمکسود کردن، دودی کردن | انجماد، بستهبندی وکیوم، استفاده از مواد نگهدارنده |
دمای نگهداری | دمای محیط (گاهی خنک، اما بدون کنترل دقیق) | سردخانه (زیر صفر درجه یا نزدیک صفر درجه) |
مدت زمان ماندگاری | چند هفته تا چند ماه (با کاهش کیفیت طعم) | چندین ماه (با حفظ کیفیت و طعم اولیه) |
تأثیر بر کیفیت طعم | تغییر محسوس در طعم (مثلاً گوشت دودی) | حفظ طعم اصلی گوشت |
ایمنی غذایی | خطر آلودگی بالا (به دلیل نبود بهداشت کافی) | ایمنی بالا (با رعایت اصول بهداشتی و استانداردها) |
تجهیزات موردنیاز | ابزارهای ساده مثل نمک، دودکش، طناب | فریزر، سردخانه، دستگاه وکیوم، مواد نگهدارنده |
هزینه نگهداری | کم (اما نیازمند زمان و نیروی انسانی زیاد) | بالا (نیاز به تجهیزات پیشرفته و مصرف انرژی) |
اثر زیستمحیطی | کمتر (به دلیل نبود مصرف انرژی بالا) | بیشتر (مصرف انرژی برای سردخانه و انجماد) |
جمعبندی: یادگیری از سنتها برای نگهداری بهتر گوشت در خانه
با وجود این که روش های سنتی، قابلیت افزایش زمان ماندگاری گوشت را دارند اما بسیاری از آنها تنها عمر ماندگاری را چند ساعت و در بهترین شرایط دو تا سه روز افزایش داده، ضمن آنکه زمان زیادی برای آماده سازی و فضای زیادی برای نگهداری آنها نیاز می باشد. ابداع انواع روش مدرن نگهداری گوشت که به طور عمده بر پایه روش های سنتی هستند، توانسته است تا حدودی این مشکل را رفع نماید.
سوالات متداول
قورمه کردن گوشت چیست و چگونه انجام میشود؟
در این روش، گوشت با کمی روغن و آب پخته میشود و سپس با پیاز سرخ میشود. پس از جدا کردن آب گوشت، آن را با نمک اندود کرده و در خمرههای سفالی یا پوست گوسفند قرار داده و در جای خشک و خنک نگهداری میکنند.
روش “چهلو” چیست و در کجا استفاده میشود؟
روش “چهلو” یکی از روشهای سنتی نگهداری گوشت در استان سمنان است.
روش های جدید نگهداری گوشت کدامند؟
استفاده از تکنیکهای پیشرفتهای مانند انجماد سریع، بستهبندی در خلأ و استفاده از نگهدارندههای طبیعی میتواند ماندگاری گوشت را افزایش دهد.
چگونه میتوان از “چووش” برای نگهداری گوشت استفاده کرد؟
“چووش” وسیلهای چهارگوش مشبک با حلقههای طنابدار است که در استان یزد برای نگهداری گوشت استفاده میشود.
جالب بود مردم قدیم چه روش های خوبی داشتند برای نگهداری گوشت ، حداقل از فریز کردن بهتره