همانطور که میدانید، چاقو از گذشتههای دور تا به امروز با انسان همراه بوده و بخش مهمی از زندگی آن محسوب میشود. چاقوها، در واقع وسیلهای با لبههای بسیار نازک و نوک نسبتاً تیزی هستند که برای برش اجسام نرم و نیمه سخت مورد استفاده قرار میگیرند. امروزه به لطف پیشرفت علم و فناوری، چاقوها به شکلهای متنوعی تولید میشوند و هر کدام از آنها، ویژگی و خواص مکانیکی و فیزیکی خاصی را به خود اختصاص دادهاند.
البته خوب است بدانید که فولاد فنر و ورقهای استیل، از مهمترین عناصر ساخت و تولید چاقو در کارخانهها و کارگاهها به شمار میآیند. چاقوهای فولاد فنر با چاقوهای استیل از نظر کاربرد، عملکرد، مقاومت، طول عمر و… با یکدیگر تفاوتهایی دارند. حال سؤال اینجاست که فولاد فنر برای ساخت چاقو مناسب است یا استیل؟ در ادامه با ما همراه باشید تا با ویژگی و خصوصیات چاقوهای فولاد فنر و چاقوهای استیلی بیشتر آشنا شوید.
فولاد فنر و ویژگیهای آن
قبل از آن که به شرح تفاوت و ویژگیهای چاقو فولاد فنر و استیل بپردازیم، بهتر است اطلاعاتی راجع به متریال اصلی ساخت آنها داشته باشیم. همانطور که از نامش آشکار است، فولاد فنر دارای خاصیت فنری بوده و در صورت تغییر حالت، مجدداً به حالت قبلی باز میگردد. این نوع فولادها به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر شکستگی و تغییر حالت، در تهیه و ساخت انواع فنر و قطعات سیستم تعلیق خودروها مورد استفاده قرار میگیرند.
خوب است بدانید که فولاد و ورق فنر CK75 از 0.5 الی ۱ درصد کربن تشکیل شدهاند و در ساختار خود دارای منیزیم، کروم، وانادیوم، مولبیدن، نیکل و سیلیکون هستند. وجود چنین موادی در ساختار فولاد فنر، سبب افزایش چندین برابری استحکام و مقاومت آن در برابر تنش و ضربات سنگین شده است. فراموش نکنید که فولاد فنر در برابر عوامل فرساینده مقاومت بالایی از خود نشان میدهد و به این سادگیها از بین نمیرود. به همین دلیل، امروزه متخصصان برای تهیه انواع چاقوهای صنعتی با مقاومت بالا، از فولاد فنر استفاده میکنند.
معرفی استیل و خصوصیات مکانیکی آن
ورقهای استیل که پایه اصلی آنها آهن است، در ساختار خود حدود 0.1 الی 0.4 درصد کربن دارند. البته فراموش نکنید که در ورقهای استیل حدود ۱۰ درصد کروم وجود دارد و این امر موجب براقی و شفافیت بیشتر آن نسبت به ورقهای فولاد فنری شده است. از طرفی دیگر، ورقهای استیل در برابر زنگ زدگی مقاومت بالایی از خود نشان میدهند. ورقهای استیل به دلیل دارا بودن سطح براق و صیقلی و مقاومت بالا، برای ساخت انواع چاقوهای خانگی و تزیینی مورد استفاده قرار میگیرند.
استحکام فولاد فنر بیشتر است یا استیل؟
استحکام فولاد فنر بیشتر است یا استیل؟ فولاد فنر نسبت به ورق استیل دارای میزان کربن بیشتری است. توجه داشته باشید که هر چقدر کربن در ورقهای فولادی بیشتر باشد، استحکام و مقاومت آنها نیز به همان مقدار افزایش مییابد. از این رو، میتوان نتیجه گرفت که فولاد فنر نسبت به استیل از استحکام و مقاومت بیشتری در برابر تغییر حالت، شکستگی، له شدگی و حتی فشارهای سنگین برخوردار است که البته ورقهای استیل استقامت بالاتری در برابر عوامل فرساینده همچون رطوبت دارند.
ساخت چاقو با استیل
شاید این مسئله کمی عجیب به نظر برسد اما امروزه بسیاری از چاقوها با استفاده از ورقهای استیل در گریدهای مختلف ساخته میشوند. چاقوها، با رطوبت و آب سروکار زیادی دارند؛ از این رو، متخصصان برای جلوگیری از زنگ زدگی و پوسیدگی آنها از ورقهای استیل استفاده میکنند. از طرفی دیگر، فرآیند تراشکاری و تیزکاری چاقوهای استیل بسیار آسان است. به دلیل بالا بودن براقی و شفافیت ورقهای استیل، از آنها برای تهیه چاقوهای زینتی و تزئینی نیز استفاده میشود.
ورقهای استیل با گرید ۴۱۰ الی ۴۳۰ برای تهیه چاقو استفاده میشوند. متخصصان در ابتدا ورقهای استیل را برش داده و به آنها حرارت میدهند. این امر سبب افزایش مقاومت ورق استیل میشود. در مرحله بعد، ورقهای استیل برش داده شده، با استفاده از دستگاه تراش مخصوص لبهگیری و تیز میشوند. در مرحله آخر، دستههای مخصوص بر روی چاقوها نصب میشوند. ناگفته نماند که بسیاری از چاقوهای استیل در بازار از قیمت بالایی برخوردار هستند.
ساخت چاقو با فولاد فنر
فولاد فنر نسبت به ورق استیل از استحکام و مقاومت بیشتری برخوردار است. از این رو، برای تهیه چاقوهای صنعتی و بزرگ از فولاد فنر استفاده میشود. البته توجه داشته باشید که فرآیند ساخت چاقو با فنر نسبت به ورق استیل بسیار دشوارتر است.
در مرحله اول، متخصصان ورقهای فولاد فنر را با استفاده از دستگاههای مخصوص برش میدهند. لازم به ذکر است که برش ورقهای فولاد فنر باید با دقت زیادی انجام شود. پس از آن، ورقهای برش خورده در یک کوره با دمای بیش از ۵۰۰ درجه سانتی گراد قرار میگیرند تا حسابی مقاوم و محکم شوند. فراموش نکنید که عدم حرارت دهی به ورقهای فولاد فنر، موجب کاهش مقاومت آنها میشود. در مرحله بعد، لبه ورقهای فولادی با استفاده از دستگاه تراش مخصوص و یک سنگ الماس تیز میشود. جالب است بدانید که سختترین مرحله ساخت چاقو با فولاد فنر، تیز کردن لبه آن میباشد. پس از تیز شدن لبه و نوک چاقو، دستههای مخصوص چوبی و تفلون بر روی آنها نصب میشوند. چاقوهای فولاد فنر باید هر چندوقت یکبار توسط دستگاههای مخصوص لبهگیری (تیز) شوند.
تفاوت چاقو استیل با چاقو فولاد فنری
عمده تفاوت چاقو استیل با فولاد فنری، در استحکام و مقاومت آنها خلاصه میشود. طبق نظر کارشناسان آرسینکو، چاقوهایی که از ورقهای استیلی تولید میشوند، قادر به برش اجسام بسیار نرم و کوچک هستند و در برابر فشار زیاد، دچار خم شدگی و شکستگی میشوند. اما چاقوهای فولاد فنری برای برش اجسام سخت و بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند و مقاومت بالایی در برابر تغییر حالت و شکستگی از خود نشان میدهند. البته توجه داشته باشید که چاقوهای استیل به ندرت کند میشوند اما چاقوهای فولاد فنری باید هر چندوقت یکبار توسط سنگ الماس تیز شوند. از سویی دیگر، برخی از چاقوهای استیل نسبت به چاقوهای فولاد فنری از قیمت بالاتری در بازار برخوردار هستند.
کلام پایانی
همانطور که در قسمتهای قبل اشاره شد، چاقوهای فولاد فنری با چاقوهای استیل تفاوتهایی دارند. برای مصارف خانگی، پیشنهاد میشود از چاقوهای استیلی استفاده کنید. توجه داشته باشید که چاقوهای فولاد فنری بیشتر در کشتارگاهها و فروشگاههای پروتئین کاربرد دارند. البته بهتر است قبل از خرید انواع چاقوهای فولاد فنری و استیل، با افراد با تجربه و کاربلد در این زمینه مشورت فرمایید.