روش تولید آب گازدار و ترکیبات تشکیل دهنده آن + ویدیو

تولید آب گازدار و ترکیبات تشکیل دهنده آن در این مقاله بررسی شده اند. خوانندگان محترم وبلاگ آی فودز می توانید با مطالعه این مقاله با فرآیند تولید نوشیدنی های گازدار آشنا شوید.

آب گازدار چیست؟

آب گازدار، نوشیدنی های بسیار محبوبی هستند که عمدتاً از آب، شیرین کننده ها، طعم دهنده ها، رنگ ها، دی اکسید کربن و سایر مواد تشکیل شده است. این نوشیدنی ها سبب تامین آب مورد نیاز بدن انسان، افزایش اشتها، کاهش گرمای بدن و خنک کننده هستند.

در واقع، مهم ترین عاملی که این نوشیدنی ها را متمایز می کند، دی اکسید کربن است. این گاز باعث تولید حباب های کوچک در آب می شود که به دلیل ایجاد ویژگی بصری جذاب و حس دهانی مطلوب، آب گازدار به عنوان یک نوشیدنی محبوب شناخته می شود.

مزایا و معایب مصرف آب گازدار

آب گازدار اثرات متعددی روی بدن انسان دارد، از جمله:

• با تامین آب مورد نیاز بدن، به حفظ رطوبت بدن و جلوگیری از خشکی کمک می کند. این خاصیت آب گازدار بخصوص در محیط های گرم و آفتابی بسیار مفید است.
• این نوشیدنی می تواند اشتها را افزایش داده و به افرادی که کم اشتها هستند کمک می کند.

آب گازدار حس خنکی کنندگی را در مصرف کننده ایجاد می کند و در نتیجه برای مصرف در ماه های گرم تابستان ایده آل است. این خصوصیت آب گازدار باعث شده تا در فصل تابستان و در جشنواره ها و تفریحات در محیط باز، پرطرفدار باشد.

دی اکسید کربن که به صورت گاز در این نوشیدنی ها وجود دارد، دارای خواص ضد میکروبی است که می تواند به عنوان عاملی برای استریل کردن نوشیدنی ها عمل کند. درنتیجه آب گازدار برای مدت طولانی تری قابل مصرف باقی می ماند.

به عنوان مثال، چربی ها و اسیدهای چرب موجود در نوشیدنی ها ممکن است باعث ایجاد فساد و خراب شدن آن ها شوند. با اضافه کردن دی اکسید کربن به این نوشیدنی ها، از فساد ناشی از این مواد جلوگیری می شود.

به طور کلی، مصرف زیاد نوشیدنی های دارای مواد قندی مانند نوشابه ها می تواند به چاقی منجر شود. اشتهای افراد تحت تأثیر دی اکسید کربن قرار گرفته و سبب افزایش مصرف مواد غذایی می شود. انرژی اضافی موجود در این نوشیدنی ها نیز می تواند تجمع چربی در بدن را تسهیل کند و در نتیجه به افزایش وزن و چاقی منجر شود.

بنابراین، مصرف نوشیدنی های دارای مواد قندی باید به میزان معقولی محدود شود تا از افزایش وزن و مشکلات سلامتی ناشی از چاقی جلوگیری شود. همچنین، توجه به ترکیب دیگر مواد موجود در نوشیدنی ها نیز اهمیت دارد و باید نوشیدنی های سالمتری با مقادیر کمتر از مواد قندی انتخاب شوند.

ترکیبات مورد استفاده در تولید آب گازدار

آب

94% ترکیبات این نوشیدنی ها را آب گازدار تشکیل می دهد. دی اکسید کربن رنگ و طعم گاز دار خاصی را به نوشیدنی اضافه می کند و هم چنین تا حدودی به عنوان یک نگهدارنده عمل می کند.

این ترکیب یک گاز منحصر به فرد در تولید آب گازدار است. زیرا ترکیبی خنثی، غیر سمی و نسبتاً ارزان است و به راحتی قابلیت مایع شدن دارد.

شیرین کننده ها

دومین ترکیب اصلی در تولید آب گازدار، شکر است که 7 تا 12 درصد از آن را تشکیل می دهد. شکر که به صورت خشک یا مایع افزوده می‌شود، در نوشیدنی شیرینی و بافت ایجاد می کند. هم چنین احساس دهانی را تقویت می‌کند که شاخصه مهمی برای لذت مصرف‌کننده از محصول است. شکر سبب ایجاد تعادل در طعم و اسیدها نیز می گردد.

منشا تولید نوشیدنی های بدون قند، کمبود قند در طول جنگ جهانی دوم است. در نتیجه این کمبود تولید کنندگان به استفاده از شیرین کننده های دیگر، عمدتاً ساخارین، روی آوردند. استفاده از ساخارین در دهه 1970 میلادی در طی تشخیص اثرات سرطان زایی آن، ممنوع اعلام شد.

دیگر جایگزین‌های قند جایگزین ساخارین شدند، به ویژه آسپارتام که به طور گسترده در تولید نوشابه‌های رژیمی استفاده می شد. برخی از شیرین کننده ها (علی رغم استفاده در دوز بالا)، طعم و بافت دلخواه شکر را ایجاد نمی کنند. لذا این ترکیبات اغلب همراه با شکر و سایر شیرین کننده ها و طعم دهنده ها به محصول افزوده می شوند.

اسید ها

طعم کلی محصول به تعادل در مواد مورد استفاده در تولید آب گاز دار (شیرین کننده، گاز و اسیدیته) (pH) بستگی دارد. اسیدها سبب تقویت طعم شده و با تحریک ترشح بزاق، رفع تشنگی را افزایش می دهند.

رایج ترین اسید موجود در آب های گازدار اسید سیتریک است که طعم شبیه لیمو دارد. اسیدها هم چنین سطح pH را کاهش می دهند و تا مقداری سبب افزایش ماندگاری محصول می شوند.

دیگر ترکیبات مورد استفاده در تولید آب گازدار

مقادیر بسیار کمی از افزودنی های دیگر برای ایجاد طعم، حس دهانی، عطر و ظاهر نوشیدنی به آن افزوده می شوند.

طیف بی پایانی از طعم دهنده ها وجود دارد. طعم دهنده ها ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند.

امولسیون ها برای ایجاد ظاهر مقبول به نوشیدنی ها اضافه می شوند. آنها شامل صمغ ها، پکتین ها و … هستند. این ترکیبات سبب ایجاد امولسیون پایدار بین 2 فاز مایع و روغن می شوند. باعث پراکندگی مواد طعم دهنده ها، رنگ ها و مواد ویسکوز کننده می باشند.

مواد نگهدارنده برای جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها و جلوگیری از فساد، به محصول اضافه می شود. آنتی اکسیدان هایی مانند BHA و اسید اسکوربیک که سبب حفظ رنگ و طعم می شوند. با گذشت زمان استفاده از نگهدارنده های طبیعی رواج بیشتری یافته است.

فرآیند تولید آب گازدار

1. تصفیه آب

کیفیت آب برای حفظ کیفیت تولید آب گازدار بسیار مهم است. ناخالصی ها مانند ذرات معلق، مواد آلی و باکتری ها ممکن است طعم و رنگ را کاهش دهند. آن ها از طریق فرآیند سنتی تصفیه آب انعقاد، فیلتراسیون و کلر زنی حذف می شوند.

انعقاد شامل مخلوط کردن یک رسوب ژلاتینی یا لخته (سولفات آهن یا سولفات آلومینیوم) در آب است. لخته ذرات معلق را به خود جذب می کند و آن ها را بزرگتر می کند و در نهایت به راحتی توسط فیلترها به دام می افتند. در طول فرآیند تصفیه، میزان قلیاییت باید با افزودن آهک تنظیم شود تا به سطح pH مورد نظر برسد.

استرلیزاسیون برای از بین بردن باکتری ها و ترکیبات آلی که ممکن است طعم یا رنگ آب را خراب کنند، ضروری است. آب به یک مخزن ذخیره پمپ می شود و مقدار کمی کلر به آن افزوده می شود. آب کلردار حدود دو ساعت در مخزن ذخیره می ماند تا واکنش کامل شود.

سپس کلر افزوده شده توسط فیلتر کربن فعال جدا می شود.

2. تشکیل فرمولاسیون نوشیدنی (ترکیب مواد)

مواد تشکیل دهنده به مخازن منتقل می شوند و در آنجا با دقت مخلوط می شوند. هم زدن بیش از حد می تواند باعث هوادهی ناخواسته شود. ترکیب حاصله ممکن است در حین قرار گرفتن در مخازن با استفاده از اشعه ماوراء بنفش یا پاستوریزاسیون فلاش، که شامل گرم کردن و خنک کردن سریع مخلوط است، استریل شود. انواع میوه ای این نوشیدنی ها معمولاً باید پاستوریزه شوند.

در نهایت ظروف با دی اکسید کربن تحت فشار قرار می گیرند تا از هواگیری مخلوط جلوگیری شود.

3. گازدار کردن نوشیدنی

در این مرحله دمای مایع باید به دقت کنترل شود زیرا حلالیت دی اکسید کربن با کاهش دمای مایع افزایش می یابد. بسیاری از کربناترها مجهز به سیستم خنک کننده مخصوص به خود هستند.

میزان فشار دی اکسید کربن مورد استفاده بستگی به نوع محصول دارد. به عنوان مثال، آب های گازدار میوه ای به کربنات بسیار کمتری نیاز دارند.

جت پرینتر صنعتی

جت پرینتر صنعتی یک دستگاه پرینتر پیشرفته است که در بیشتر صنایع به منظور چاپ بر روی سطوح مختلف استفاده می شود. جت پرینترهای صنعتی می توانند در تولید صنعتی، بسته بندی، برچسب زنی، تبلیغات و سایر بخش های صنعتی کاربرد داشته باشند.

4. پرکردن و بسته بندی

در آخرین مرحله از تولید آب گاز دار، محصول نهایی با سرعت جریان بسیار بالا به بطری ها یا قوطی ها منتقل می شود. ظروف فوراً با درب های مقاوم در برابر فشار، روکش های قلع یا فولادی با لبه های موج دار، پیچ و تاب یا زبانه های کششی مهر و موم می شوند.

این روند باعث استفاده از تکنولوژی های پیشرفته در صنعت بسته بندی می شود. هدف اصلی این روش، حفظ تازگی و کیفیت محصولات در طول مدت نگهداری آن‌هاست. بطری ها یا قوطی ها با استفاده از این روش، در مقابل آلودگی های خارجی محافظت می شوند و نیز از نشتی های هوا جلوگیری می کنند.

با استفاده از درب های مقاوم در برابر فشار، ریسک نشتی یا خروج محتویات محصولات به حداقل می رسد. روکش های قلع یا فولادی با لبه های موج دار نیز به عنوان پوشش های محکمی برای بطری ها یا قوطی ها عمل می کنند و از باز شدن غیرعمدی آن ها جلوگیری می کنند.

در نهایت، با استفاده از این روش ها، می توان محصولاتی را که نیاز به نگهداری در شرایطی با دماهای پایین یا بالا دارند، حفظ کرد. این روش ها باعث افزایش عمر مفید محصولات و همچنین حفظ کیفیت آنها می شود.

از آنجایی که نوشابه ها معمولاً در طول فرآیند تولید خنک می شوند، باید قبل از برچسب زدن به دمای اتاق برسند تا از خراب شدن برچسب ها جلوگیری شود. این امر معمولاً با اسپری کردن ظروف با آب گرم و خشک کردن آن ها حاصل می شود. سپس برچسب ها روی بطری ها چسبانده می شوند تا اطلاعاتی در مورد برند، مواد تشکیل دهنده، ماندگاری و استفاده ایمن از محصول ارائه کنند. اکثر برچسب ها از کاغذ ساخته شده اند، اگرچه برخی از آن ها از یک فیلم پلاستیکی ساخته شده اند.

بروی در قوطی ها نیز معمولاً قبل از مرحله پر کردن، اطلاعات محصول چاپ می شوند.

سوالات متداول