کاربرد نشاسته سیب زمینی، مزایا و معایب آن

نشاسته سیب‌زمینی به‌عنوان یکی از مواد اولیه پرکاربرد در صنایع غذایی و غیر غذایی شناخته می‌شود. این ماده با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در فرآیندهای مختلف تولید، از بهبود قوام و بافت محصولات غذایی گرفته تا نقش مهمی که در تثبیت و غلیظ‌سازی مواد دارد، بسیار مؤثر است. با توجه به اهمیت روزافزون مواد طبیعی و ارگانیک در صنایع مختلف، کاربرد نشاسته سیب زمینی به‌عنوان یک گزینه سالم و اقتصادی، توجه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را به خود جلب کرده است.

در این مقاله، به بررسی انواع کاربرد نشاسته سیب زمینی و تأثیر آن بر کیفیت و کارایی محصولات غذایی خواهیم پرداخت.

نشاسته سیب زمینی چیست؟

نشاسته نوعی کربوهیدرات پیچیده است که در ریشه ها، دانه ها و غده های گیاهان یافت می شود. این ترکیب منبع اصلی گلوکز، منبع اولیه انرژی، برای سلول های بدن در رژیم غذایی است. در سبزیجات نشاسته ای مانند ذرت، کاساوا و سیب زمینی موجود است.

صنایع غذایی، دارویی و کاغذسازی نشاسته را از سبزیجات برای استفاده در محصولات مختلف به دلیل خاصیت غلیظ کنندگی، ژل شدن و تثبیت کنندگی استخراج می کنند.

نشاسته سیب زمینی، نشاسته استخراج شده از سیب زمینی است. نشاسته پس از خشک شدن به ماده ای سبک، پودری و آرد مانند تبدیل می شود. این محصول یک ماده معمولی است که در چندین دستور غذایی استفاده می شود. این ماده یک محصول همه کاره است که در تولید صنعتی مواد غذایی و توسط آشپزهای خانگی برای بهبود بافت بسیاری از غذاها استفاده می شود.

علاوه بر کاربرد های آشپزی، کاربرد نشاسته سیب زمینی و مشتقات آن به عنوان مکمل های غذایی نیز قابل توجه است و ممکن است در صورت مصرف در دوزهای زیاد، فواید سلامتی کمی را نیز ارائه دهد.

نشاسته استخراج شده از سیب زمینی فاقد گلوتن است. به این معنی که می تواند به عنوان جایگزینی برای آرد ساده در برخی از دستور العمل های فاقد گلوتن، به طور موثر عمل کند.

کاربرد نشاسته سیب زمینی چیست؟

در پخت بسیاری از غذاها، نشاسته سیب‌زمینی کاربرد زیادی دارد. با این حال، کاربرد نشاسته سیب زمینی به اینجا محدود نمی‌شود! این ماده نه تنها به عنوان یک غلظت‌دهنده و پایدارکننده در سوپ‌ها و سس‌ها عمل می‌کند، بلکه به بهبود بافت و طعم غذاها نیز کمک می‌کند.

در این قسمت شما را با مهم‌ترین کاربرد نشاسته سیب زمینی در صنعت غذایی و تولید محصولات آشنا می‌کنیم:

1. نشاسته سیب زمینی یک عامل غلیظ کننده (Thickening agents)

کاربرد نشاسته سیب زمینی به عنوان عامل غلیظ کننده در انواع دستور العمل های غذایی، از اصلی‌ترین کاربردهای این ماده است؛ زیرا به طور موثر آب را جذب می کند.

با این حال، گرمای شدید ممکن است باعث تجزیه نشاسته شود. در نتیجه ممکن است رطوبت را به خوبی جذب نکند که مانع از اثر غلیظ کنندگی آن می شود. بنابراین، بهتر است نشاسته را به آرامی حرارت داده و به تدریج به مواد غذایی اضافه نمود. فرآورده هایی که در فرمولاسیون خود حاوی نشاسته سیب زمینی به عنوان یک عامل غلیظ کننده هستند، عبارتند از:

• سوپ و آب گوشت
• پر کننده های پای
• سس ها
• خورش و کاسرول

2. جایگزین فاقد گلوتن برای آرد

از آن جایی که نشاسته سیب زمینی فاقد گلوتن است، می تواند جایگزین مناسبی برای آرد بدون گلوتن در دستور پخت مواد غذایی شود. به همین دلیل است که نشاسته سیب زمینی معمولاً در غذاهای بدون گلوتن برای افزودن بافت به محصولات پخته شده مانند نان و کیک استفاده می شود. این کاربرد نشاسته سیب زمینی بسیار مهم و کاربردی است.

با این حال، مصرف بیش از حد نشاسته سیب زمینی می تواند به محصولات پخته شده بافتی خشک و شکننده بدهد. از این رو معمولا آن را همراه با دیگر نشاسته ها، به صورت ترکیبی استفاده می کنند.

فرمولاسیون هایی که به طور معمول نشاسته سیب زمینی در آن ها کاربرد دارد، عبارتند از:

• مافین ها (نوعی شیرینی)
• فرمولاسیون نان های سریع پز
• ترکیب های آردی فاقد گلوتن

با مشاهده فیلم زیر می توانید با طرز استفاده از نشاسته سیب زمینی و نشاسته ذرت در تهیه غذاها آشنا شوید:

برای آشنایی با خواص آرد ذرت، می توانید مقاله “کاربردهای آرد ذرت در صنایع غذایی و آرایشی” را مطالعه کنید.

3. کاربرد نشاسته سیب زمینی در غذاهای سرخ کردنی

احتمالا شناخته شده ترین کاربرد نشاسته سیب زمینی را می توانیم استفاده از آن به عنوان یک پوشش مناسب برای غذای سرخ شده نام ببریم. این ماده می تواند غذاهایی مانند مرغ، ماهی یا سبزیجات را قبل از سرخ کردن بپوشاند. پوشش نشاسته سیب زمینی می تواند به غذاها یک لایه بیرونی طلایی و ترد در طول فرآیند سرخ کردن بدهد.

4. کاربرد نشاسته سیب زمینی در تولید محصولات منجمد

کاربرد نشاسته سیب زمینی در تولید محصولات غذایی منجمد مهم و اساسی است و به بهبود کیفیت و ماندگاری این محصولات کمک می کند. یکی از کاربردهای نشاسته سیب زمینی، به عنوان غلیظ کننده و پایدارکننده در سس ها، سوپ ها و غذاهای آماده است. این ماده به افزایش ویسکوزیته این محصولات کمک کرده و مانع از جدایی مواد در هنگام انجماد می شود. این ویژگی به ویژه در غذاهای منجمد مانند سوپ ها و خورشت ها اهمیت دارد، زیرا به حفظ قوام و طعم مطلوب غذا در هنگام پخت و مصرف نهایی کمک می کند.

علاوه بر این، کاربرد نشاسته سیب زمینی به بهبود بافت محصولات منجمد مانند گوشت های فرآوری شده، همبرگرها و کباب ها نیز کمک می‌کند. این ماده با ایجاد ساختار مناسب، لطافت و حس بهتری در دهان ایجاد می‌کند. همچنین، نشاسته سیب‌زمینی به کاهش تشکیل کریستال های یخ در حین انجماد کمک می‌کند و به این ترتیب کیفیت و طعم غذا را در هنگام ذوب شدن حفظ می کند. با توجه به این ویژگی ها، کاربرد نشاسته سیب زمینی به عنوان یک ماده کلیدی در صنعت تولید محصولات غذایی منجمد شناخته می شود و به افزایش ماندگاری و طراوت این محصولات کمک می کند.

خواص مصرف نشاسته سیب زمینی برای سلامتی

کربوهیدرات ها منبع اصلی انرژی برای بدن هستند. سه نوع اصلی کربوهیدرات وجود دارد:

• قندها
• نشاسته
• فیبر رژیمی

این کربوهیدرات ها در تعدادی از غذاهای گیاهی و لبنی وجود دارد. اگر شخصی آن را حرارت ندهد یا نپزد، نشاسته سیب زمینی حاوی نوعی نشاسته به نام “نشاسته مقاوم” است. روده کوچک قادر به هضم نشاسته های مقاوم نمی باشد. به این معنی که آن ها به روشی مشابه با فیبر رژیمی عمل می کنند.

نشاسته های مقاوم به روده بزرگ می روند و در آن جا شروع به تخمیر می کنند. در طول فرآیند تخمیر، این نشاسته های مقاوم، باکتری های مفید موجود در روده را تغذیه می کنند. خوردن نشاسته های مقاوم در نشاسته سیب زمینی فواید سلامتی متعددی دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است:

1. کاربرد نشاسته سیب زمینی در بهبود حساسیت به انسولین

برخی از تحقیقات نشان داده اند که نشاسته مقاوم می تواند حساسیت فرد به انسولین را افزایش دهد. نشاسته سیب زمینی خام که فرد می تواند روی غذا بپاشد، حاوی این نوع نشاسته است.

افزایش حساسیت به انسولین می تواند در کاهش خطر ابتلا به چاقی، دیابت و بیماری قلبی در افراد نقش داشته باشد. با این حال، شایان ذکر است که هم چنان به مطالعات بیشتری برای بررسی این اثر نیاز می باشد.

2. بهبود سلامت دستگاه گوارش و روده بزرگ

همان طور که نشاسته مقاوم تخمیر می شود، به اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تبدیل می شود که باکتری های مفید داخل روده بزرگ از آن تغذیه می کند.

بوتیرات یک اسید چرب با زنجیره کوتاه است که در طول این فرآیند تشکیل می شود. این اسید چرب نقش مهمی در سلول های روده بزرگ بازی می کند. بوتیرات می تواند سطح التهاب روده بزرگ را کاهش دهد که می تواند به کاهش خطر ابتلا به تعدادی از مشکلات گوارشی در فرد کمک کند. در تئوری، ممکن است خطر ابتلا به مشکلات التهابی در روده و روده بزرگ را کاهش دهد، از جمله:

• سرطان کولون التهابی
• کولیت اولسراتیو
• یبوست
• اسهال
• بیماری کرون
• دیورتیکولیت

برای مطالعه بیشتر در مورد خواص و کاربرد نشاسته سیب زمینی، اینجا کلیک کنید.

محدودیت های مصرف نشاسته سیب زمینی

نشاسته سیب زمینی به طور کلی خطرات زیادی برای سلامتی افراد ندارد. کاربرد نشاسته سیب زمینی مقاوم، مانند نشاسته سیب زمینی، مشابه فیبر است؛ به این معنی که عوارض جانبی بسیار کمی پس از مصرف وجود دارد.

اگر مقدار کمی نشاسته سیب زمینی را در غذاهایی مانند نان و سس می خورید، بعید است که عوارض جانبی را تجربه کنید. با این حال، خوردن مقادیر زیادی نشاسته غیرقابل هضم، مانند نشاسته خام سیب زمینی، ممکن است باعث علائم گوارشی مانند نفخ و گاز شود. این به این علت است که نشاسته سیب زمینی توسط باکتری های موجود در روده بزرگ تخمیر می شود که موجب تولید گاز می شود.

افزودن مقادیر زیادی از هر غذای حاوی نشاسته مقاوم ممکن است منجر به مشکلات گوارشی شود، اما این بستگی به نوع نشاسته مقاوم و مقدار مصرف شده دارد.

سوالات متداول