تقلبات غذایی چیست و چه انواعی دارد؟

تقلبات غذایی به روش های متفاوت در انواع غذاها رخ می دهد. برخی از این تقلبات می تواند خطرات جدی برای سلامتی و حتی زندگی افراد داشته باشد. خوانندگان محترم وبلاگ آی فودز می توانید با مطالعه این مقاله با تقلبات غذایی و موسسات مسئول مقابله با آن آشنا شوید.

بررسی مفهوم تقلبات غذایی

تقلب در غذا عبارت است از تغییر عمدی، عرضه نادرست، برچسب گذاری اشتباه، جایگزینی یا دستکاری هرگونه محصول غذایی. این امر می تواند در هر زمان از زنجیره تامین غذا از مزرعه تا سفره مصرف کننده، صورت گیرد. تقلب می تواند در مواد اولیه، در یک ماده، در محصول نهایی یا در بسته بندی مواد غذایی رخ دهد.

این امور می تواند به جهت کسب سود مالی (با بهبود ارزش ظاهری محصول یا کاهش هزینه تولید آن) یا ایجاد صدمه به دیگران (با آلودگی مخرب)، انجام شود.

کلاهبرداری در زمینه غذایی به این معنی است که توصیف منشاء غذا، ترکیب آن و نحوه تهیه آن باید صادق باشد. مبارزه با تقلب در مواد غذایی نیازمند یک رویکرد جهانی است. این رویکرد شامل همکاری و مشورت بین همه ذینفعان در تمام سطوح زنجیره غذایی است.

تشخیص و پیشگیری از تقلب در مواد غذایی مستلزم برنامه ریزی استراتژیک و سرمایه گذاری در سطح ملی است. عملی کردن آن نیازمند بودجه قابل توجهی می شود.

تقلب در غذا، فریب مصرف کنندگان از طریق تقلب عمدی در مواد غذایی است:

• با جایگزینی یک محصول با محصول دیگر
• استفاده از افزودنی های تأیید نشده
• معرفی نادرست چیزی (به عنوان مثال کشور مبدا)
• جعل کردن نام تجاری (برند) اشتباه یا تقلبی
• آلودگی عمدی به انواع مواد شیمیایی، عوامل بیولوژیکی یا سایر مواد مضر برای سلامت فردی یا عمومی افراد.

بحث و بررسی تقلبات غذایی باید شامل موارد زیر باشد:

انگیزه اقتصادی- پیامدهای ناخواسته سلامت فردی و گروهی- نگرانی های اخلاقی/مذهبی- ضررهای ایجاد شده- مسئولیت کیفری.

رابطه تشخیص تقلبات غذایی با سلامت افراد

یکی از اصلی ترین دلایلی که تقلبات غذایی آنطور که شایسته آن است مورد توجه قرار نمی گیرد، این است که معمولاً تأثیرات آن بر بدن انسان محسوس نیست. درواقع ارتباط بین ایجاد بیماری و مصرف مواد غذایی تقلبی مشخص نیست.

طبق ابتکار جهانی ایمنی مواد غذایی، بیشتر موارد تقلب در مواد غذایی، زیان بار نیستند. از آنجا که پیامدهای سلامتی این کلاهبرداری ها اغلب نامحسوس هستند، تقلب در مواد غذایی همیشه تشخیص داده نمی شود.

انواع روش های تقلب در غذا

انواع مختلفی از کلاهبرداری وجود دارد. آن ها می توانند به تنهایی یا ترکیبی در غذا ظاهر شوند.

• رقیق کردن: مخلوط کردن یک مایع با ارزش بالا با مایع با ارزش کمتر.
• جایگزینی: جایگزینی یک ماده یا بخشی از محصول با ارزش بالا با یک ماده دیگر یا بخشی از محصول با ارزش کمتر.
• پنهان کردن: پنهان کردن کیفیت پایین مواد اولیه یا محصول.
• برچسب گذاری اشتباه: قرار دادن اطلاعات دروغین روی بسته بندی به منظور کسب منافع اقتصادی.
• افزودنی های تأیید نشده: افزودن مواد ناشناخته و تایید نشده به محصولات غذایی برای افزایش ویژگی های کیفی.
• جعل کردن: کپی کردن نام تجاری، ظاهر بسته بندی، دستور العمل، فرآیند و غیره محصولات غذایی برای کسب سود اقتصادی.

رایج ترین محصولات غذایی که در آن ها تقلب صورت گرفته است

به گفته دانشمندان، این غذاها رایج ترین منابع تقلب در غذا هستند:: روغن زیتون، شیر، عسل، زعفران، آب پرتقال، قهوه، آب سیب، عصاره وانیل، شربت افرا.

برای مصرف کنندگانی که با روغن زیتون آشپزی می کنند، تهدید ایمنی غذا بسیار زیاد است. به این دلیل که روغن زیتون اغلب با روغن بادام زمینی رقیق می شود. اگر مصرف کننده به بادام زمینی حساسیت داشته باشد، می تواند منجر به خطر بسیار جدی و حتی تهدیدی برای زندگی فرد شود.

بیشتر موارد تقلب در مواد غذایی معمولاً منجر به خطرات بزرگ سلامتی نمی شود. با این حال نمی توان این واقعیت را نادیده گرفت که تقلب در مواد غذایی به طور بالقوه خطرناک است و یک تهدیدی واقعی برای سلامت افراد ایجاد می کند.

برای برخی از مواد غذایی چندین روش تجزیه و تحلیل تقلب وجود دارد که به شرح زیر است:

• روش های تجزیه و تحلیل عسل.کمیسیون بین المللی عسل (IHC)
• روش های تجزیه و تحلیل روغن زیتون. شورای بین المللی زیتون (IOC)

تقلب غذایی با انگیزه اقتصادی

در روش های کنترل های پیشگیرانه جدید غذا، تقلب با انگیزه اقتصادی فقط به آن دسته از عوامل محدود می شود که می توانند باعث بیماری یا آسیب شوند.

برای مثال ترکیب تقلبی محصولات گوشتی از گونه های اعلام نشده: 1- مشکلی در مقیاس جهانی است. 2- از نظر اقتصادی بر حقوق مصرف کننده تأثیر می گذارد. 3- برای افرادی که نگرانی های اخلاقی یا مذهبی در مورد مصرف گوشت از گونه هایی مانند اسب یا خوک دارند، مشکلی مهم است.

موج عظیمی از پرونده های مربوط به تقلب در مواد غذایی، ناشی از حرص و طمع و منافع اقتصادی، هر ساله در جهان در حال افزایش است. به نمونه هایی از آن در ادامه اشاره شده است.

• چین (2008)- ملامین در غذای کودک
• روسیه (2015)- روغن پالم در شیر
• ایتالیا (2011)- محصولات ارگانیک غیرقانونی؛ (2014)- پراکسید هیدروژن در غذاهای دریایی
• انگلستان (2013)- همبرگر گوشت گاو حاوی گوشت خوک و گوشت اسب
• مکزیک (2005 تا کنون)- گوشت با گونه های نامشخص
• ایالات متحده (2009 – تاکنون)- سالمونلا در بادام زمینی، رقیق کردن عسل، گوشت با گونه های نامشخص

سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی شامل قوانین مبتنی بر HACCP است. این قوانین در مورد ایمنی غذا، محافظت از غذا و تقلب در مواد غذایی اعمال می شود.

برای ایمنی غذا، قوانین HACCP برای مقابله با تقلب غیر عمدی یا تصادفی استفاده می شود.

برای محافظت از غذا، TACCP (نقطه کنترل بحرانی ارزیابی تهدید)، برای مقابله با تقلب عمدی که انگیزه رفتاری یا ایدئولوژیکی دارد مورد استفاده قرار می گیرد.

برای تقلب در غذا، VACCP (نقطه کنترل بحرانی ارزیابی آسیب پذیری)، برای مقابله با تقلب عمدی که دارای انگیزه اقتصادی است استفاده می شود.

مقابله با تقلبات غذایی

برخی کارشناسان معتقدند بهترین راه جلوگیری از کلاهبرداری در غذا، گزارش دادن کارکنان هنگام مشاهده تخلف است.

آژانس استانداردهای غذایی در بریتانیا بیان کرده است که افراد باید مراقب اشخاص با ویژگی های شخصیتی خاص باشند. برخی ویژگی های رفتاری ممکن است به خطرهای مخرب تبدیل شوند. این ویژگی ها عبارتند از: اخاذی، فرصت طلبی افراطی، افراد غیر منطقی.