توسط : تجهیزات پایپینگ امروزه در تمامی صنایع کوچک و بزرگ، ساختمان‌های مسکونی و یا تاسیسات زیرساختی و شهری دیده می‌شود. به طور کلی تجهیزات پایپینگ متشکل از قطعات مختلف جهت انتقال سیال است.
باید بدانید که پایپ و تیوب نیز دارای تفاوت‌های کلی هستند که در آخر با خواندن این مطلب، تفاوت پایپ و تیوب را نیز با 9 دلیل به خوبی درک می‌کنید.
مواد سازنده پایپ (pipe)
پایپ‌های صنعتی با توجه به کاربرد و انتقال نوع سیال، دارای تفاوت‌های زیادی هستند و مواد سازنده زیادی برای تولید یک لوله صنعتی در نظر گرفته می‌شود. برخی از مواد سازنده پایپ را می‌توان به شرح زیر دانست:
- فولاد کربنی
- استیل (فولاد ضد زنگ)
- چدن
- مس
- آلومینیوم
- پلاستیک فشرده
- تیتانیوم
- سرامیک
- برنج
قسمت‌های تشکیل دهنده سیستم لوله کشی صنعتی
پایپینگ از اجزای بسیار زیادی تشکیل شده است که هر جز با نظم و محاسبه قرار داده می‌شوند؛ ممکن است در یک تاسیسات بیش از 1000 قطعه پایپینگ بکار گرفته شود. برخی از مهم‌ترین تجهیزات پایپینگ را میتوانید به شرح زیر مشاهده کنید:
- پایپ (Pipe)
- شیر (Valve)
- تکیه گاه (Pipe Support)
- اتصالات (fittings)
تمامی این موارد با قرارگیری در کنار یکدیگر، یک سیستم جهت انتقال، تولید و یا اندازه گیری حجم سیال را ایجاد می‌کنند. برای مثال بکارگیری اتصالات مناسب در سیستم لوله کشی صنعتی و خرید فلومتر مناسب، می‌تواند خطای اندازه گیری را به حداقل برساند و ابزار دقیق را نیز در ایده‌آل‌ترین حالت ممکن قرار دهد.
انواع پایپ در سیستم لوله کشی صنعتی
با توجه به نوع سیال و محیطی که قرار است پایپ در آن سیستم قرار بگیرد؛ چندین نوع پایپ استاندارد طراحی شده است:
انتهای رزوه‌ای پایپ (Threaded End)
انتهای رزوه در بسیاری از پایپ‌ها رایج است؛ اما این نوع انتها فقط در لوله‌هایی با قطر کم دیده می‌شود.
انتهای صاف پایپ (Plain End)
انتهای لوله بدون هیچگونه شکل خاصی است و کاملا مناسب برای جوشکاری و ساخت اتصالات پرسی است.
انتهای جوشکاری پایپ (Bevelled End)
در این نوع انتهای پایپ، برش لوله به صورت مورب دیده می‌شود که باعث می‌شود جوشکاری فرآیند آسان‌تری داشته باشد.
انتهای فلنجی پایپ (Flanged End)
انتهای فلنجی با دارا بودن محل اتصال پهن، می‌تواند برای جوشکاری یا ایجاد اتصالاتی با قابلیت جداسازی بسیار موثر عمل کند.
انتهای سوکت پایپ (Socket Weld)
از کارآمدترین تجهیزاتی که می‌توان استفاده کرد؛ انتهای سوکت پایپ است. این نوع اتصال، با دارا بودن یک حفره کوچک پس از قفل شدن توانایی ایجاد جوش‌های بسیار قدرتمندی را به متخصص بدهد.
انواع سیستم‌های لوله کشی صنعتی
با توجه به اهدافی که در صنعت وجود دارد؛ سیستم‌های لوله کشی صنعتی انواع زیادی دارد؛ برای مثال می‌توان چند مورد زیر را در نظر گرفت:
- لوله کشی فرآیندی (Process Piping)
- لوله کشی نیروگاهی (Power Piping)
- لوله کشی تاسیسات ساختمانی (Plumbing)
- لوله کشی شهری (Municipal Piping)
- لوله کشی دریایی (Marine Piping)
مراحل اجرای پایپینگ
طراحی سیستم‌های پایپینگ و استفاده درست از منابع و زمان نیاز به تیم متخصص دارد. به طور کلی طراحی و ساخت سیستم لوله کشی صنعتی دارای مراحل زیر است:
- طراحی و چیدمان سیستم لوله کشی
- شناسایی خطوط بر اساس سیال
- انتخاب مواد سازنده
- انتخاب شیرآلات و اتصالات
- نصب تجهیزات سیستم لوله کشی صنعتی
- عایق سازی
- تست ایمنی و عملکرد
باید بدانید که شرکت‌های بسیار زیادی در جهت تامین تجهیزات لوله کشی صنعتی فعالیت می‌کنند و شما میتوانید نام بسیاری از این شرکت‌ها مانند آمازون ابزار را نیز در بین بزرگ‌ترین تامین کنندگان صنعتی بشناسید.
کاربردهای پایپینگ چیست؟
در تمام بخش‌های صنعت، می‌توان سیستم‌های لوله کشی در مقیاس بزرگ را مشاهده کرد. برخی از پر کاربردترین مکان‌های قرارگیری پایپینگ را می‌توان به شرح زیر مشاهده کرد:
- پالایش نفت و گاز
- انتقال مواد شیمیایی
- تولید برق
- تصفیه آب
- فرآوری مواد غذایی
- تولید دارو
- کشتی سازی
- سدسازی
9 تفاوت پایپ و تیوب
با وجود وظیفه یکسان و ظاهری مشابه، پایپ و تیوب دارای تفاوت‌های زیادی هستند که شاید افراد عادی متوجه این چند شاخص نشده باشند؛ در نتیجه مقایسه پایپ و تیوب را می‌توان به شرح زیر در نظر گرفت:
نگاه کلی به تفاوت‌های پایپ و تیوب
| ویژگی | پایپ | تیوب |
| کاربرد اصلی | انتقال سیالات (آب، گاز، نفت و …) | کاربردهای ساختاری، انتقال حرارت، تجهیزات مکانیکی |
| تولید | درزدار یا بدون درز | معمولاً بدون درز |
| ضخامت دیواره | متغیر، بسته به فشار کاری | معمولاً یکنواخت |
| اتصالات | فلنج، رزوه، جوش | جوش، فیتینگ‌های مخصوص |
| تلورانس | کمتر | دقیق‌تر |
| قیمت | معمولاً ارزان‌تر | معمولاً گران‌تر |
| شکل مقطع | عموماً گرد و دایره‌ای | می‌تواند گرد، مربع، مستطیل، بیضی و اشکال دیگر باشد |
| استانداردها | استانداردهای مشخص و دقیق مانند ASTM و API | استانداردها انعطاف‌پذیرتر و امکان سفارشی‌سازی وجود دارد |
| ابعاد | ابعاد بر اساس استانداردهای مشخص تعیین می‌شود | ابعاد می‌توانند سفارشی باشند |
| ضخامت دیواره | ممکن است در طول لوله متفاوت باشد | معمولاً ضخامت یکنواختی دارد |
| کاربرد | عمدتاً برای انتقال سیالات | کاربردهای گسترده‌تری دارد، از جمله ، ساخت سازه‌ها، مبدل‌های حرارتی و … |
| مقاومت به فشار | معمولاً مقاومت بیشتری در برابر فشار دارد | مقاومت به فشار به شکل مقطع بستگی دارد |
| طول | طول‌های مشخص و استاندارد | طول‌ها می‌توانند متغیر باشند |
1. تفاوت شکل مقطع پایپ و تیوب
شکل مقطع یک شاخص مهم برای مقایسه و درک تفاوت پایپ و تیوب در نظر گرفته می‌شود. به طور معمول یک پایپ به صورت گرد دیده می‌شود و استانداردهای بین‌المللی مثل ASTM و API را دارا است.
تیوب مقابل پایپ قرار می گیرد؛ چرا که می‌توان یک تیوب را با شکل مقطع مربع، مستطیل و دایره نیز دید. استانداردهای زیادی برای یک تیوب وجود دارد و می‌توان به صورت انعطاف پذیر و شکل مقطع مشخص نیز تولید کرد.
2. تفاوت ضخامت دیواره پایپ و تیوب
مقاومت در برابر فشار یک اصل برای یک لوله صنعتی در نظر گرفته می‌شود؛ در نتیجه ضخامت دیواره برای یک شاخص کلیدی در مقایسه موثر عمل می‌کند. ضخامت دیواره یک پایپ صنعتی با توجه به رده و Schedule در نظر گرفته می‌شود و با توجه به استاندارد ASME B36.10M ضخامت تعیین می‌شود.
با توجه به استانداردهای تیوب، ضخامت دیواره را به صورت اینچ و میلی‌متر در نظر می‌گیرند. در اندازه‌گیری ضخامت دیواره، علاوه بر کمیت‌های عددی، از شاخص‌های BWG و SWG نیز استفاده می‌شود.
3. تفاوت طول پایپ و تیوب
به طور کلی وجود استانداردهای زیاد در تولید لوله صنعتی باعث شده است تا یک پایپ دارای طول مشخص باشد. در نتیجه وجود اندازه مشخص برای لوله صنعتی باعث شده تا حمل و نقل، روش نصب و یکنواختی در سیستم‌های لوله کشی تعریف مشخصی را داشته باشد.
برخلاف پایپ، تیوب‌ها در هر اندازه قابل تولید هستند و سفارشی‌سازی نیز می‌شوند که می‌تواند برای ساخت برخی از قطعات، قابلیت بالایی را داشته باشد.
4. روش تولید پایپ و تیوب
پایپ‌های درزدار معمولا با جوشکاری ورق فولادی تولید می‌شوند که به دو شکل مستقیم (Longitudinal Seam) یا مارپیچی (spiral pipe) تولید می‌شوند. در مقابل پایپ‌های بدون درز با فرآیندهای اکستروژن، نورد یا فورج تشکیل می‌شوند.
تیوب با استفاده از قالب ساخته می‌شود که درون آن قالبی برای ساخت حفره نیز تعبیه شده است. با استفاده از ذوب کردن فولاد و قرارگیری آن در قالب، فرآیند کلی ساخت تیوب تعریف می‌شود.
| ویژگی | پایپ | تیوب |
| روش تولید | درزدار، بدون درز | معمولاً بدون درز (اکستروژن) |
| کاربرد | انتقال سیالات، سازه | مبدل‌های حرارتی، سیستم‌های هیدرولیک، تجهیزات پزشکی |
| ضخامت دیواره | متغیر | یکنواخت |
| ابعاد | قطر بزرگتر، طول استاندارد | قطر کوچکتر، طول متغیر |
| دقت ابعادی | کمتر | بیشتر |
| تلورانس | بیشتر | کمتر |
5. تفاوت نوع درز پایپ و تیوب
در ابتدا باید بدانید که نوع درز در تیوب تنها به شکل بدون درز دیده می‌شود و در مقابل پایپ را می‌توان به شکل‌های درزدار و بدون درز نیز مشاهده کرد.
با توجه به تنوع بیشتر پایپ، می‌توان پایپ‌هایی را با لوله‌های دراز و قطر کمتر مشاهده کرد که این پایپ‌ها دارای درز مستقیم (Longitudinal Seam) می‌باشند. درزهای مارپیچی نیز (Spiral Seam) برای لوله‌های مقاوم‌تر با تحمل فشار بیشتر در نظر گرفته می‌شود.
به طور کلی لوله‌های درزدار مقاومت کمتری را دارند و در مقابل قیمتی به صرفه‌تر را دارند؛ به همین دلیل می‌توان این نوع درز را بر روی تیوب و پایپ‌هایی با قطر کمتر مشاهده کرد.
6. تفاوت تلرانس ابعاد پایپ و تیوب
تلرانس ابعاد در لوله‌ها و تیوب‌ها به عنوان انحراف مجاز از ابعاد اسمی تعریف می‌شود و این تفاوت‌ها ناشی از تفاوت در کاربرد، روش تولید و استانداردهای ساخت این دو محصول است.
تلرانس‌های ابعادی پایپ و تیوب معمولا با 3 عامل زیر در نظر گرفته می‌شوند:
- اندازه اسمی
- قطر خارجی
- ضخامت دیواره
باید بدانید که وجود تفاوت تلرانس در پایپ و تیوب به 3 عامل بستگی دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاربرد و ابعاد متفاوت
- روش تولید درزدار و بدون درز
- استانداردهای تولید و بین المللی
7. تفاوت قیمت پایپ و تیوب
با توجه به روش تولید و وجود آلیاژهای مختلف، در ساخت پایپ و تیوب، باعث می‌شود تا قیمت تمام شده هر کدام با توجه به قیمت تفاوت‌های زیادی را داشته باشد.
نتیجه‌گیری
سیستم و تجهیزات پایپینگ هر روزه رشد و توسعه زیادی را در نوآوری داشته‌اند و هر روزه این فناوری‌ها در حال گسترش هستند.
در این بین شما میتوانید برای تجهیز سیستم پایپینگ و بکارگیری جدیدترین اتصالات اقدام کنید تا بهره‌وری بیشتری را دریافت کنید. آمازون ابزار به عنوان تامین کننده ابزار دقیق، اتوماسیون صنعتی و تجهیزات پایپینگ، می‌تواند تجهیزات مورد نظر شما را به صورت کاملا اورجینال و در کوتاه‌ترین زمان ممکن تامین کند.
